Abbrùzzë

Varianti esistenti: Abruzzo (Napulitano) -

Artìculë scrìttë in abbruzzésë
(urtuhrafië funètëchë)

L'Abbrùzzë è na rëggiónë de l'Itàlië mëridiunàlë, chë cumbìnë 'nghë lë Màrchë a nord, lu Làzzië a nord-ovèst, lu Mulisë a sud-èst e 'nghë l'adriàtëchë a èst. A fin'a lu 1963 facé pàrtë dë la rëggiónë Abruzzi e Molise. Lu nomë Abruzzo prìmë stévë a sëgnifëcà sulamèndë la diòcësë dë Tèrëmë, dapù ha statë datë a tuttë la rëggiónë. Lu capëlóchë dë l'Abbrùzzë è Àquëlë, e lu comunë cchiù gross è Piscàrë.

Pruvìngë abbruzzìsë

À l'Abbruzzë li cchiù ca ce stà so li mundë, lo cchiù ca è avëtë è lu Grann Sassë, addapù ci sta la Majellë. Lu Grann Sassë è lu cchiù avëtë de li mundagne de l'Abbruzzë, e ttè ddò prati a ddù se pascìvë li ppecurë: Prati di Tivo e Campo Imperatore (esse c'ha stàte chiuse pure Mussolini). Mo lòche ce stà li seggiovie e le cabbinovie, ca purtë li ggendë su n'gêm'a li pìtë de la mundàgnë, e a quanna sti esse ce pù jé n'geme. Si vì ssu n'gem'a lu Grann Sassë, a na parta pù 'vvedà Cambibbassë, a n'atrë lu mare Atreatechë.

Pruvenge

L'Abbrozze te' quattra pruvenge:

Tereme

Tereme è la pruvange cchiù settendriunale.

Dialìttë

A l'Abbruzzë si parlë na présë de dialìttë. Issë arsajë a lë lénguë ca vinéjë parlatë da lë populazziunë dë la Leghë Italëchë. 'Sse populazziunë érënë lë Picénë, Sabèllë, Vëstinë, Sabìnë, Marruccinë, Pëlignë, Marsë e cacchëd'un'itrë. Dapù 'ssë lénguë ha statë cundamënatë da lë napulëtinë ch'annë occupatë la rëggiónë pë paricchjë siculë.

Gallërìë dë futuhrafìë

• 
  L'Aquila (Àquëlë)
• 
  Pescara (Pëscàrë)
• 
  Chieti (Chìtë)
• 
  Teramo (Tèrëmë), Santa Maria delle Grazie (Madònnë dë lë Gràzzië)
• 
  Vëdùtë dë la mundàgnë abbruzzésë (Làchë Vìvë - PNALM)

Lëhèmë ndèrnë

• Abruzzo (artìchëlë a la napulitànë)