Lenguaggio d"e signe d"o Nicaragua
'O lenguaggio de signe d' 'o Nicaragua (o ISN, Idioma de Señas de Nicaragua o Idioma de Signos Nicaraguense) è nu lenguaggio de signe sviluppato spuntaniamente 'a piccirille surde dint' a certe scole d' 'o Nicaragua uccidentale nt' 'e 1970ine e 1980ine. È de particulare nteresse p' 'e lenguiste pecché nce offre nu canzo ùneco de studià 'a nàsceta 'e nu lenguaggio nuovo.
Storia
cagnaPrimma 'e ll'anne settanta, nun ce stevano cummunetà 'e surde dint' o Nicaragua. 'E surde stevano largamente isulate, unu cu ll'ate, e ausàvano de sìmprece sistieme 'e signe e gieste casuliante pe cummunecare cu 'e ffamiglie soje e cu ll'amìce suje. 'E ccundizzione necessàrie nzino a quanno se svilluppasse nu lenguaggio se chiumpètteno dint' 'o 1977, doppo nu centro pe ll'educazzione d' 'e divierze àbbele criaje nu prugramma d'edducazzione pe giùvane surde che fuje seguito, nizzialmente 'a 50 piccirille. 'O nùmmuro 'e studiente d' 'a scola (a Managua, abbecino a San Judas) ammaturaje nzino a 100 dint' 'o 1979, anno d' 'a rivuluzzione Sandinista.
Dint' 'o 1980, n'ata scola araprètte a Managua, sta vota se trattava 'e na scola pe gguagliuncielle che fuje chiammata Villa Libertad. Dint' 'o 1983 ce stevano 400 studiente surde nt' 'e ddoje scole. Nizzialmente, 'o prugramma 'e canuscenza d' 'o lenguaggio suttalinneava 'o spagnuolo parrato e 'a lettura d' 'o musso, addimentre l'uso d' 'e signe d' 'a parte d' 'e nzignante era limitato a l'uso de sìmprece signe p'innicare 'e llettre 'e l'alfabbeto. 'O prugramma ha avuto puoco successo, e tante studiente nun sfunnajeno a capere 'o significato d' 'e pparole. Tuttavia, 'e mumiente 'n cui 'e piccirille arristeveno lenguisticamente sparte d' 'e nzignante suje: nt' 'o parco, nt' 'e curreture e nt' 'a ll'autubusse de scola, criajeno l'occasione 'e cummunecare nfra loro stisse. Sta cumunicazzione veneva fatta cu na cumminazzione 'e gieste e elimiente d' 'o sistema d' 'e signe casuliante. Sta cumminazzione criaje de primma nu sistema 'e cumunicazzione simmele a chillo 'e duje furastiere ca cércano 'e se capì, ma poi nu lenguaggio abbastante chiaro accumenciaje a sviluppà aracio aracio. 'E piccirille stevano crianno 'o lenguaggio sujo. Sto primmo traguardo venette defenuto Lenguaje de Signos Nicaragüense (LSN), e ancora è ausato d'arcune 'e loro che èrano già guagliuncielle quanno accumenciajeno a jì a sta scola.