Moka
'A moka è na, accussiditto, machinetta p' 'o ccafè mmentata d'Alfonso Bialetti 'o 1933.[1]
Se cumpone 'e tre pparte:
- Na parta vascia addò se mette ll'acqua: Chesta téne 'a parta superiore sterna appriparata pe ll'avità;
- Nu filtro: tene fórma 'e mùto;
- Ma parta superiore cu nu cupierchio: Chesta téne 'a parta vascia nterna appriparata pe ll'abbità nzieme â parta vascia.
Comme se ausa cagna
- Se mette l'acqua 'int'â parta vascia, po' se mette 'o filtro ncoppa ca s'avesse 'e ghienchere 'e ccafè.
- Pe miettere 'o ccafè int''o filtro ce stanno divierze tecniche pe' ffà 'o ccafè 'n reola d'arte (niro niro):
- Filtro mmuttito 'e ccafè ch'e pertùse: Se miette tutto 'o ccafè ca se può miettere, facenno pressione pùre, po' cu n'àco o nu palìcco se ponno ffà 'e pertùse pe' fà passà 'o ccafè;
- Filtro c''a muntagnòla: Se miette tutto 'o ccafè e se fà na muntagnola ncoppa po' se nchiure 'a macchinetta senza ffà abbuccà 'a muntagnòla.
- Se nchiure e s'abbita 'a parta superiore â parta vascia. Apprimma s'adda cuntrullà ch''e bbite so' pulite p''o putè nchiure buono;
- Se mettono nzieme 'e tre ccose ncopp'ô ffuoco;
- Scarfannose ll'acqua saglie 'int'ô filtro ca se mpurpa 'e cafè e va 'int'â parta superiore crianno nu suono caratteristeco (sisce e quacquarie) c' avvisanno s'adda luvà d''o ffuoco;
- Cu nu cucchiàro s'avota 'o ccafè ca è sagliuto ncoppa, primma 'e ll'abbuccà, p''o ffà addeventà omogeneo.
Comme funziona cagna
'A moka funziona a pressione. Ll'acqua càvera aìza 'a pressione 'e papòre cosa c''a facesse aizà 'a pressione d''a mesca aria-papòre ca resta ncàmera vascia. Pe' tramente c''a pressione s'aìza, a nu certo mumento 'a differenza 'e pressiune fa ll'acqua capace 'e saglì abbincenno (1.) â gravità e (2.) 'a caruta 'e pressiune d''o filtro 'e ccafè.