Nëbbëlosa scura
Artícule scritte 'n
sud-laziale/cominése
‘N aštrënëmía, lë nëbbëlos scur suó rëggiun addó lë pólvërë ë lë mies ndërštëllar párënë cungëndrarz comm a ròss nur ch’appárënë a cèrt rëggiun chë pòch štell.
Lë nëbbëlos scur puonn èss višt së ammárranë na part ë na nëbbëlosa a cacciata o a rëflëssion, comm a la nëbbëlosa Cap ë Cavagl o la nëbbëlosa ë gl Con dend a la cuštëllazion ë Orion e ë gl alëcuorn, o së nghiòvënë la luc ë lë stell chë štav arrèt a tutt, comm a gl suacch ë carvon dend a la cuštëllazion ë la Croc ë gl Sudd.
La forma ë tal nur è assá schëmbòšta: nën tiev nësciun chëmbin chënësciut e tiev ogn tand na forma ndërcëniata.
Lë nëbbëlos scur cchiù ròss zë puonn vëdé a uocchië nud e appárënë comm a cèrt zzòn scur mbacc’a gl funn cchiù lëccëcand ë la Via lattëa.
Lë dròggënë ë chell nur scur ësišt sott forma mëlëchëlar (H2).
Lë cchiù ròss nëbbëlos ë ssë tip, lë nur mëlëchëlar ggëcand, suó paricchië mëlliun ë vòt cchiù massicc ë gl sol.
Tiev na ròssa part ë la massa ë lë mies ndërštëllar, suó ròss cchiù o men 150 ann-luc, na dënzëtà ë matèria mèdia ë 100 a 300 pë cëndímëtrë cubb e na tëmbratura dend ë sul 7 a 15 K.
Lë nur mëlëchëlar suó fatt prëngëpalmènd ë ggas e ë pólvërë ma puonn pur tëné në muar štell.
Gl ciendr sié è accappat ndutt e nën zë pëtéssënë lucalëzzà së lë mëléchëlë séë në cacciássënë microonn.