Naziune sènza Štate
Artícule scritte 'n
sud-laziale/cominése
Le naziune sènza Štate suó chemunetà umane che, pure se tiéve tutt quéll che ce vò pe èss na nazione (léngua, cultura, tradeziune, ecc.), nen cámbane dénd a ne Štate sié. Spiss nen suó mangh rechenesciute uffecialménd comm chemunetà deffrènd. Pecciò le naziune sènza Štate suó renghiuse dénd a Štate andó la nazione prengepale è deffrènd, o suó spartute tra cchiù Štate.
Ne sèmbie assá chenesciute de nazione sènza Štate è chélla e gl Curd, che tiéve ne paése spartute tra la Turchia, gl'Iran, gl Iraq é la Siria.
Defenezione
cagnaGl rechenescemiénd uffeciale de le naziune sènza Štate cagna ne muare da ne case a n’ate. Dénd a ciért Štate, ze parla mbalése de naziune o de nazienaletà, é ccavvòta, chéss suó rrescite a avé štretture ammeneštrative o de ghevèrn sié. Ate vòte, la deverzetà nazienale nen è tand accettata, é gl Štate cunzídera che tutta l’aggènd che camba dénd a gl cumbénera sié appartè a na nazione ébbía.
La defenezione de na nazione sènza Štate pò èss seggettive. Da na part, cèrt perzune che sendemiénd nazienale assá deviérz, spiss, cámbane anziéma ngim’a ne štéss terretòrie. Da n’ata part, marcà gl terretòrie precise de na nazione pò èss deffícele.
N’generale, le naziune sènza Štate rígnene, aleméne, une de sse quatt cretèrie:
- Presènza de tratt culturale o lenguíštece biégl defenite é deffrènd de chigl de la cchiuppart de gl riést de gl Štate.
- Rechenescemiénd uffeciale de la part de gl Štate comm chemunetà nazienale, nazienaletà o caccosa de suocc.
- Períede štòreche de ndepennènza prima de n’annessione.
- Presènza de ne mevemiénd culturale o pelíteche che ne pretènn l’eseštènza.
Jond e fòre
cagna- UNPO Urganisazione de le Naziune é de gl Puópele No Arrapresendate (pe nghlése).
- MónDivers Gernale numéreche ngim’a le naziune sènza Štate, gl deritt de gl òme, le mineranz é uèrr (pe catalane).
- Carta de le naziune sènza Štate d'Auròpa ngòpp’a eurominority.org.