Ramegna

Ramegna
Crassifecazzione scientìfeca
Dëminië	Eukaryota
Regn	Plantae
Sottërègn	Tracheobionta
Superdëvësion	Spermatophyta
Dëvësion	Magnoliophyta
Class	Liliopsida
Órdënë	Poales
Famiglia	Poaceae
Tribbù	Cynodonteae
Jènërë	Cynodon
Spèc	C. dactylon
Nommenclatura binommiale
	Cynodon dactylon; (L.) Pers., 1805

Artícule scritte 'n
sud-laziale/cominése

La ramegna (Cynodon dactylon (L.) Pers., Panicum dactylon L.) è faštima la mmala èrva (gl cundadin la mmalëdícënë, ca pë la cavà cë vò la man ë Ddíë!) ë la famiglia ë lë ramënacëë (Poaceae) cchiù chënësciuta a gl munn. Mmec pë gl spëzial è na bbënëdëzzion pëbbía ë lë prëpriëtà mmëdëcënal chë tè.

Dëscrëzzion

È n'èrva prènn chë tè cèrt rádëchë chë pònn arrëvià fin a ddu mètr sott tèrra e chë zë spánnënë štrëscènn tòrn tòrn. Štríchënë quasc tutt l'ávëtë èrv chë vònn cresc vëcin a essa. È ávëta fin a 40–50 cm. Lë frunn suó fin, ritt e cort (2–15 cm), dë në chëlor verd-azzurr, e chë na pëlama fina fina a gl luat pë ngima.

Andó zë tròva

Zë tròva dappëttutt men ca dend a gl tërren silicëë.

Us

Cucina

Gl cicc chë créscënë ngim'a lë rádëchë z'alléssënë e puó zë fríjënë chë l'uogl ë gliv.

Chë lë rádëchë cë së fa:

(òpp sëccat e macëniat) na farina pë fà lë pan o ciert bbëscuott ddoc o salat, macar ammëšchiènnëla chë la farina ë ruan.
na bbirra: zë mbónnënë në ccon 3 chil ë rádëchë e zë míttënë dend a në vuas chë në chëpierchië o dend a në varil. Zë lássënë a na part ne calla ne fredda fin a quann gl cicc zë fav luongh quasc 1 cm. Ndann zë scionna l'acqua e zë jètta ngim'a lë rádëchë cëcciat: 500 g ë cicënipr pëštiat, 1200 g ë zúcchërë, 100 g ë liévëtë ë bbirra e 5 letra ë acqua calla. Zë sëllazza bbuon bbuon. Gl juorn òpp e pur gl juorn appriess cë së jèttanë ngòppa 5 letra ë acqua calla ogn vòta e zë sëllazza sèmb bbuon bbuon. Zë chiud gl varil lassènn në bbëchitt pë fà rësciatà gl líquëdë e zë lassa rëpësà na sëmmana sana. Ndann zë tramuta dend a n'ávëta còccia e zë chëmènza a vev òpp 2–3 juorn.

Ávëtë us

Rësišt a la secca e a la pëštiatura, tand è ca vè addëprata pë crià priat chë nën tiev bbësògn ë në muar attënzion.

Piac në muar a gl puorc, chë zë pòrtënë a rëmuà andó la ramegna è fota fota.

Së në pò dà 2-3 chil, fresca o secca, mmatina e sera, a gl cavagl (a gl pòšt ë la biava). Gl fa lëccëcà gl pir.