Reddica

Artícule scritte 'n
sud-laziale/cominése

Reddica
Crassifecazzione scientìfeca
Dëminië	Eukaryota
Regn	Plantae
Sottërègn	Tracheobionta
Superdëvësion	Spermatophyta
Dëvësion	Magnoliophyta
Class	Magnoliopsida
Sottëclass	Rosidae
Órdënë	Urticales
Famiglia	Urticaceae
Jènërë	Urtica
Spèc	U. dioica
Nommenclatura binommiale
Urtica dioica L., 1753

Senuóneme

Urtica sicula Gasp.

Descrezzione

La reddica è n'èrva prènne áveta 30-120 cm, e chelore vérde cáreche.

Tè cèrte rádeche che z'allònghene é che štríscene sotte sotte la tèrra, e da lòche sbúchene gle fušte ritte é squadrate, e chelore ressaštre o giallaštre, quasce sèmbe senza rámera, rechepiérte e pire che púngechene.

Le frunne, che 4 štípele líbbere lònghe 3 mm, suó ròsse, oppòšte, a forma e langia, pelose é che ciérte diénde tòrne tòrne. Suó assá cchiù lònghe (5 cm) che larie. La ponda fenisce che ne dènde appezzetate cchiù luonghe e tutte gl'ate, é gle cure è a forma de còre. Gle chelore è vérde cupe a parte pe ngima, cchiù chiare a parte pe sotte. Gle pernucce è cchiù curte e la lámena. Pure ésse suó rechepèrte e pire pengecuse.

Gle sciuore suó peccerigle e reštritte a pallòttele (glemmèrele), gialle-verdaštre o resciaštre. Sceríscene da maje a neviémbre. Mbellenazione anemògama.

Gle frutte è ne declèsie a forma d’uove allengate, e chelore marrone-glevaštre, che tè ne ciurce e pire mbonda, renghiuse dénd'a gle tèpale che c'è cresciute tòrne tòrne.

Addó ze tròva

Dénd'a gle bòsche, luonghe le viarèlle, a le sòde, zzòne abbetate, da le chiane affin'a 1.800 (2.300) m n.l.m. Crésce quasce pe tutte gle munne.

Use

Medecina

È bòna pe chi tè gl'ásema é pe chi tè gle diabbète, tògle la ruscia a gle capigle, fà calà le latte a le fémmene ch'alláttene, férma le scite e sanghe, è diurèteca é fa alleggerì mègle dòppe magnà.

Le frunne sè suó addeprate pe tògle le sive a le pèlle rasse é pe curà gle delure riumátece é traumátece.

Cucina

Le ponde e le chiande gione ze puonne chenzemà dénd'a le menèštre, veglite é repassate a la fressora, ammassate nziém'a la farina pe fà gle maccarune.

Ate use

Le fibbre lònghe dave ne tessute tuošte, suocce a la cánava.

Da le frunne é da le rádeche ze puonn'avé culurande che z'adduóprene pe fà medecine, cusmétece é resòlie.

Pe štrecà gle peducchie che ze fave ngim'a le chiande, z'addòpra gle líquede e le reddiche lassate ammòlle dénd'a l’acqua pe 12 ore.