William James: Cagnamiente nfra 'e versiune

{{trad}}

'''William James''' ([[New York]], [[11 'e jennaro]] [[1842]] - [[Chocorua]], [[New Hampshire]], [[26 'e aùsto]] [[1910]]), hà stato 'nu [[Psicologgìa|psicòlogo]] e [[Filosefìa|filòseco]] [[State Aunite|stataunitenze]].

 

'A sua era 'na famiglia 'e trarezzione calvinista emegrata 'e l'irlanna. Frate majure di cinche figli, tra 'e quale va recordato [[Henry James]] ca sarebbe devenuto 'nu cèlebre rumanziere, ebbe come patre 'o filòsufo [[trascennentalìsemo|trascennentalista]], discìpulo 'e [[Swedenborg]] e amico 'e [[Ralph Waldo Emerson|Emerson]], [[Henry James senior]].

 

 

Doppo esserzi lauriato in medecina int' 'o 1869 prusegue 'e stude in maniera autodidàtteca innirizzànnose verzo 'a psicologgìa. Int' 'o 1872 prenne avvio la sua carriera univerzitaria ca si svolge nteramente a l'univerzità 'e Harvard dapprima come sìmprece istruttore e devenenno poi int' 'o 1876 prufessore assestente 'e fisiologgìa. Inta 'o 1885 hà 'o 'ncàrreco 'e prufessore 'e filosofìa e inta 'o 1890 assume 'o 'ncàrreco 'e prufessore 'e psicologgìa. Qui a l'univerzità 'e Harvard creerà uno d' 'e prime labburatore 'e psicologgìa sperementale d' 'e State Unite. Siempre inta 'o [[1890]] antecepanno 'o [[funziunalìsemo]] pùbbreca una d' 'e sò

òpere majure, "Prencèpe 'e psicologgìa" in duje vulume. Inta 'o 1907 si retira defenetivamente d' 'o nzegnamento accadèmeco.

 

'O penziero psicològgeco e filosòfèco 'e William James si distacca 'e l'empirìsemo trarezziunnali proprio inta 'o modo 'e ntènnere l'espirienza. L'espirienza pe James s'"autocuntene e nun poggia su nulla".

 

 

Inta 'o 1902 pùbbreca 'o risurtato d' 'e sò recerche psicològgeche su 'a fenomenologgìa 'e l'esperienze releggiose e 'n particulare su l'atteggiamento mìsteco e 'e state esperienziale ca cuntraddistìngono 'o misticìsemo. 'O tìtulo 'e chesto lavoro è "'A varità 'e l'esperienza releggiosa". Inta 'na lettra scrivirà ca si tratta 'e 'n'esperienza ca va difesa contra 'a stessa filosofìa.

Qui, forze ancora cchiù ca inta atri òpere, emerge 'o nflusso d' 'o filòsufo amerecano protopragmatista [[Ralph Waldo Emerson|Emerson]].

 

William James oramai era 'o filòsufo cchiù famoso d' 'e State Unite quanno proprio a un'anno d' 'a sua morte, inta 'o [[1909]] junge int'Amèreca di l'Auropa nvitato d' 'a Clark University 'o mèdeco [[Sigmund Freud]] con tre d' 'e sò cchiù fedate e vecine cullabburature inta l'erìggere la nova [[psicoanàlese|psicologgìa psicoanalìteca]], tra cui 'o giùvene psicoanalista svìzzero [[Carl Gustav Jung]], 'o psicoanalista ungarese [[Sandor Ferenczi]] e [[Ernst Jones]] d' 'a Gran Bretagna. È inta chesta circostanzia ca ce hà stato anche 'nu ncontro perzunale tra 'o psicòlugo auropeo e chello amerecano.

 

 

* ''Prencèpe 'e Psicologgìa'' (The Principles of Psychology, 2 vols. [[1890]])

* ''Psychology (Briefer Course)'' (1892)

* ''Human Immortality: Two Supposed Objections to the Doctrine'' (1897)

* ''Talks to Teachers on Psychology: and to Students on Some of Life's Ideals'' (1899)

* ''Pragmatìsemo'' (Pragmatism: A New Name for Some Old Ways of Thinking, [[1907]])

* ''N'univerzo pluralìsteco'' (A Pluralistic Universe, [[1909]])

* ''The Correspondence of William James'', 12 vols. (1992-2004)

 

* [[Empirìsemo]]

* [[Empirìsemo radicale]]

* (en) [http://plato.stanford.edu/entries/james/ 'Nciclopedìa Filosòfeca 'e l'Univerzità 'e Stanford]

 

 

[[ar:ويليام جيمس]]

[[scn:William James]]

[[sk:William James]]

[[sv:William James]]

[[tr:William James]]