Neon Genesis Evangelion: Cagnamiente nfra 'e versiune

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Pulezza 'a paggena
Tags: Svuotamento blanking
Scancella 'o càgno 659711 'e 5.90.249.214 (Chiàcchiera) - [en] restore
Tag: Annulla
Riga 1:
[[File:EV2.JPG|thumb|upright=1.2|Logo r{{V}}a serie]]
'''''Neon Genesis Evangelion''''' (新世紀エヴァンゲリオン ''Shin seiki Evangerion'', «Evangelo r{{V}}o novo sèculo»<ref>{{cita|Fontana, Donati|p. 128}}.</ref>, canasciuto cummo '''Evangelion'''<ref>{{cita|Clements 2006|p. XII}}.</ref>, '''Eva'''<ref>{{cita libro | anno = 2007 | autore = Robin E. Brenner| titulo = Understanding Manga and Anime|editore = Libraries Unlimited | cità = Santa Barbara | ISBN = 978-1-59158-332-5 | paggena=162|lengua=ja}}</ref><ref>{{cita|Murakami|p. 185}}.</ref> o '''NGE''') jè na serie [[anime]] 'e 26 puntate r'ô 1995 criata r{{V}}o [[sturio Gainax]], sceniata e deriggiuta â [[Hideaki Anno]]<ref>{{cita|Murakami|p. 88}}.</ref><ref name="Gainax">{{cita web|url=http://www.gainax.co.jp/news_eva/gnn_eva.html|titulo=Gainax News Evangelion|acciesso=9 'e Abbrile 2015|lengua=ja|urlarchivio=https://web.archive.org/web/19961019001748/http://www.gainax.co.jp/news_eva/gnn_eva.html|dataarchivio=19 'e Attrufo 1996}}</ref>. Ll'opera abbencette devierze premmie e recanoscemiente, e jè cunsiderata une 'e ll'anime cchiù accramate e mpurtante 'e tutt{{V}}e tiempe. LI'anime tene paricchie referemiente [[felosofia|felosofache]], [[religgione|rellegiuse]], [[cabala|gabbalistece]], [[giurieismo|abbrejece]] e [[Bibbia|bibblece]], e na profenna samena r{{v}}e perzunagge, purtata annanze trammeto na meta 'e [[frusse 'e cuscienza]] 'e ll'isse<ref>{{cita|Napier 2002|pp. 424-425}}.</ref><ref name=Cavallaro60>{{cita|Cavallaro|p. 60}}.</ref>.
 
'A ntramaria se schiaia rint'â cità 'e Neo Tokyo-3 aropp'â quinnece anne â nu terrebbilio canasciuto cummo Second Impact. Ll'isso r{{v}}a vecenna jè [[Shinji lkari]], nu guaglione ca bene recrutato â Nerv cummo pedoto 'e nu ''[[mecha]]'' chiammato Eva pe' pelejà 'mparanza ncuntro â mesteriuse criature annumenate [[Agnele (Neon Genesis Evangelion)|Agnele]]. 'A serie fuje trasmisa p'â primma bota ô Giappone ncopp'â [[TV Tokyo]] r'ô 4 'e Attrufo 1995, e fernette ô 27 'e Marzo 'e ll'anno aroppo.
 
Ll'urdeme ddoje puntate r'â serie recenale lasciajeno paricchie mestere sanza resolozione, ncannanno 'e spettature. Aropp'â primma asciuta, na schiérchia 'e appassiunate calognajeno na cunchiusione ca putesse rà na resposta â tutt{{V}}e suspiche lassate appise. Addonche, ô 15 'e Marzo e ô 19 'e Julio r'ô 1997 Hideaki Anno e 'o Sturio Gainax rializzajeno ddoje cinematografe anemate ca putesseno cuntentà 'e dubbeie e ll'aspiette r{{v}}e fan: ''[[Death&Rebirth]]'', faciuto ê varje spezzune r'ê primme vintiquattre puntate e â cocche parte maje berute primma, e ''[[The End of Evangelion]]'', nu fenale ca chiure 'a ntramaria r{{v}}a serie anemata<ref>{{cita|Cavallaro|pp. 54-55}}.</ref>. R'â serie reggenale nse facette nu [[manga]] r{{v}}o ''character designer'' r{{v}}a serie, [[Yoshiyuki Sadamoto]]<ref>{{cita libro | anno = 2007 | autore = Jason Thompson | titulo = Manga: The Complete Guide | editore = Del Rey | cità = New York | ISBN = 0-345-48590-4 | paggene=240-241 | lengua = en }}</ref>, na morra 'e ''[[videogame]]s'', devierze ''spin-off'', ll'''[[original net anime]]'' ''[[Petit Eva Evangelion@School]]''<ref>{{cita web|url=http://www.evangelion.co.jp/petit_eva/|titulo=ぷちえゔぁ~evangelion@school|acciesso=9 'e Nuvembre 2015|lengua=ja}}</ref> e 'e cinematografe 'e anemazione r{{v}}a tetraloggia ''[[Rebuild of Evangelion]]'', ''[[remake]]'' r{{V}}a serie anemata reggenale.
 
== Ntramaria ==
Ô 13 'e Settiembre 2000 na traggedea coglie â ntrasatta â ll'Antartide, facenno nnauzà 'o mmare, sciuglienno tutt{{V}}e chiatre r{{V}}o lato 'e vascio e 'a renza 'e ll'asse r'â Terra. 'E cagnamiente r{{v}}o tiempo e 'o schiuoppo 'e na meta 'e uerre fanno murì treje meliarde 'e crestiane. Sicunno â 'e guvierne munniale 'o schiuoppo, annumenato [[Tiermene 'e Neon Genesis Evangelion#Second Impact|Second Impact]], fuje causato â nu [[meteroite]]. 'O vero iusso mperrò jè nu sperimento ncopp'â na criatura chiammata [[Agnele (Neon Genesis Evangelion)#Adam|Adam]], 'o primmo Agnelo. Arreto ô sperimento, ca bene cunutto pe 'e scenziate r{{v}}o gruppo r{{v}}o dottor Katsuragi, s'annacconne na chiorma annumenata [[Tiermene 'e Neon Genesis Evangelion#Seele|Seele]] e 'o [[Tiermene 'e Neon Genesis Evangelion#Pruggetto p'ô Perfezziunamiento 'e ll'Ommo|Pruggetto p'ô Perfezziunamiento 'e ll'Ommo]]. Pe puté rializzà 'o chiano 'a chiorma purta annanze 'o pedemiento 'e nu lavuratorio chiammato [[Tiermene 'e Neon Genesis Evangelion#Gehirn|Gehirn]]. 'O Gehirn bene cummannato 'e penzà a cummo accuppà ll'Agnele appriesse, annumenate rint'ê prufeteche Cartapecore r{{v}}o Mare Muorto. Accussì nascene 'e machene Evangelion, 'e ttreje supercomputer [[Tiermene 'e Neon Genesis Evangelion#Magge|Magge]] e 'a cità 'e [[Tiermene 'e Neon Genesis Evangelion#Neo Tokyo-3|Neo Tokyo-3]]. Na bota fernuta 'a fateca cagna nommo cummo Nerv e cummo cummannante vene accopato [[Gendo Ikari]].
=== Ntrico ===
Ô 2015 'e cagnamiente r{{v}}o Second Impact se accuonciano chianu chiano e ll'uommene se cunfanno â 'o crimma novo. 'A Nerv fraveca â treje Evangelion: ll'Eva-00, 'o 01 e 'o 02. Shinji Ikari, guaglione 'e quattuordece anne ca vive â riec'anne luntano r{{v}}o pate Gendo, bene cummannato â jire â Neo Tokyo-3 ppe ncuntrarlo, essenno stato scivoto cummo pedoto 'e ll'[[Eva-01]] pe pelejà ll'Agnele. Spurtannose nt'â cità, Shinji se mette 'e casa nt'ô quartino r{{v}}a nova tutora soja, [[Misato Katsuragi]], canosce 'e cardasce [[Rei Ayanami]], pedota 'e ll'[[Eva-00]], e [[Asuka Soryu Langely]], pedota r{{v}}o [[02]], e 'e nove cumpagne 'e scola [[Toji Suzuhara]] e [[Kensuke Aida]].
 
Aropp'â devierze scusute 'e ll'Agnele, Misato accumencia â suspicà r{{v}}a natura r{{v}}e nemmice e 'e rappuorte nfr'â Seele e â Nerv se nzarafinane, scummiglianno 'o busso r{{V}}o Pruggetto p'ô Perfezziunamiento 'e ll'Ommo. Ntramente, 'e ''Children'' cuntinuano â pelejà ncontr'â ll'Angele: Asuka, patuta e aggrissata r'ô quinnecesemo Agnelo, [[Agnele (Neon Genesis Evangelion)#Arael|Arael]], bene 'nchiusa rit'ô spitale. 'A Seele manna [[Kaworu Nagisa]] â Nerv cummo ''Fifth Children'' e pedoto 'e riquesto r{{v}}o 02. 'O guaglione s'affezziona subbeto â Shinji, ma se bene â sapé ca jè ll'urdemo Agnelo, Tabris. Peglianno ll'Eva-02, Kaworu tent{{V}}e appassà 'o primmo Agnelo Adam, penzanno ca stà nchiuso rin'ô ''Terminal Dogma'' r{{v}}a Nerv. Aroppo trasuto â rinto e scuprenno ca ll'Agnelo nchiuso rint'â Nerv jè [[Agnele (Neon Genesis Evangelion)#Lilith|Lilith]], 'o guaglione vò jessere acciso â Shinji, sfivolo ca 'o cumpagno ssaodisce sulo aroppo avé varcoliato pe nu luongo tiempo. Aropp'ô vaiano 'e ll'urdemo Agnelo, ll'aneme 'e tutt{{V}}e crestiane se fonnono nt'â na sula cuscienza co' Pruggetto p'ô Perfezziunamiento 'e ll'Ommo. Shinji s'accumencia â dimannà ppecché campà nt'â nu munno 'e malepatenza, capenno ca nun se pò campà sanza â ll'ate crestiane e rumpenno 'a gongola ca s'aveva fravecato 'tuorno. 'E perzunagge cumpaiono pe cungratularse cu isso; Shinji, cu na resella, hê ngrazia tutte quanne.
 
== Perzunagge ==
{{quote|Jè nu poco strano tutto stu socciesso 'e ''Evangelion'': 'e perzunagge nu stanne bbono ca 'a capa!|Hideaki Anno<ref name="Wong">{{cita web|autore=Amos Wong|data=Iennaro 1998|titulo=Interview with Hideaki Anno, director of «Neon Genesis Evangelion»|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20080516072251/http://www.aoianime.hu/evangelion/index.php?page=interanno|lengua=en|acciesso=9 'e Novembrio 2015|dataarchivio=16 'e Majo 2008|url=http://www.aoianime.hu/evangelion/index.php?page=interanno}}</ref>}}
[[File:School uniform of Asuka and Rei, Neon Genesis Evangelion 20090306.jpg|left|thumb|Na copia r{{v}}a muntura 'e scola 'e Rei e Asuka]]
'E perzunagge 'e ''Neon Genesis Evangelion'' teneno prufonne ferute psicheche<ref>{{cita|Napier 2002|p. 425}}.</ref>, prubreme cu ll'ate perzone e sesche ca 'e rennene 'nfelice, flatuse e malencuoneche<ref>{{cita|Ishikawa|p. 76}}.</ref>. Rei Ayanami, pedota 'e ll'Eva-00 e clone jeneteco 'e Yui lkari, jè na guagliona mutriusa, accrianzata e nguttusa ca sta â sente â tutt'e mperie ca arreceve. Asuka Soryu Langley, pedota r'ô 02, tene nu carattere mperruso e ncucciuso pe' miezzo r{{v}}a mamma, Kyoko Soryu Zeppelin, ca s'accirette ô 2005 rint'ô spitale affucannose. [[Shinji Ikari]], Third Children e pedoto r{{v}}o 01, fuje abbannuato ô 2004 r{{v}}o pate aroppo ca jè murette 'a mamma Yui<ref name="Millerp85">{{cita|Miller|p. 85}}.</ref><ref>{{cita|Ishikawa|p. 74}}.</ref>. Purzine 'e perzunagge gruosse tenene 'e stisse prubreme: 'o pate 'e [[Misato Katsuragi]] murette int'ô Second Impact pa 'a sarvà, e [[Gendo Ikari]], cumannante r{{v}}a Nerv e pate 'e Shinji, jè n'ommo mastrisso ca vò 'ncuntrà a mujera, muorta pe' bbia 'e nu ncerente<ref name="Millerp85"/>.
 
'O leggista r{{v}}a serie, Hideaki Anno, descrevette ''Neon Genesis Evangelion'' comm'a na "pellicula parzunale", aró tutt{{v}}e perzunagge refrettene 'e sentimiente suoje e na parte r{{v}}o carattere suojo<ref>Yoichi Kosukegawa, ''Cartoon 'Eva' captures sense of void among Japanese youth'', ''Japan Economic Newswire'', 8 'e Majo 1997.</ref>: «Tutt'e perzunagge 'e ''Evangelion'' songo mme». Sicunno ll'assestente â lleggia, [[Kazuya Tsurumaki]], agnuno 'e llòro rappresenta "nu lato r{{v}}o leggista", tante ll'isso, Shinji Ikari, quanne perzunagge comm'a Misato, Rei, [[Kaworu Nagisa]] e [[Ryoji Kaji]]: «Tutt'e perzunagge tenene 'o stisso carattere. Pare ch'amma miso cunnimme devierze, ma â fenale songo tutte quanne uguale»<ref>{{cita libro|anno=2012|titulo=Evangelion: 2.0 You Can (Not) Advance Complete Records Collection, ヱヴァンゲリヲン新劇場版:破 全記録全集|editore=Ground Works|isbn=978-4-905033-00-4|lengua=ja|capitulo=鶴巻 和哉|paggene=323-351}}</ref>.
 
== Fravecazzione ==
{{quote|''Evangelion'' jè 'a bita meja e aggia miso tutto chillo ca saccio int'â sta fateca. Chesta jè tutta 'a bita meja.|Hideaki Anno<ref name=EyesofAnno>{{cita libro|autore=Lawrence Eng|data=Noviembro 1996|capitulo=In the Eyes of Hideaki Anno, Writer and Director of Evangelion|titulo=Protoculture Addicts 43|url=http://www.cjas.org/~echen/articles/spring97/05_03b.html|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>}}
=== Accumenzaglia ===
[[File:Studio GAINAX.jpg|thumb|'O viecchio addifizio r{{v}}o sturio Gainax â [[Koganei]], [[Tokyo]]]]
 
'O sturio Gainax accumenciaje â fatecà ncopp'â serie int'ô Julio r{{v}}o 1993<ref name="Takeda16">{{cita|Takeda|p. 16}}.</ref>, quanne agghiurnaje a craie a craie 'a fateca ncopp'â ''Blue Uru'' (''Aoki Uru''), nu cinematografo anemato ''sequel'' 'e ''Ll'ascelle 'e Honneamise''<ref>{{cita|Takeda|p. 159}}.</ref>. Cummo derittore r{{v}}o cinematografo se asciurtaje Hideaki Anno, une r{{v}}e funnature r{{v}}o sturio, patuto 'a na prufonna malincunìa nfino 'a fine r{{v}}a fateca soja 'e primma, ''[[Nadia]]''<ref name="Lamarrep180">{{cita|Lamarre|p. 180}}.</ref>. Aropp'ô murtorio 'e ''Aoki Uru'', Anno accunzettette â fatecà nzemmol'â Toshimichi Ōtsuki r{{v}}a ''[[King Records]]'' pe' na nova serie anemata. Ōtsuki ricette 'e se firà 'e isso e ô mprommettette ca puteva fà tutto chillo ca bulev'isso, custregnennelo mperrò a nun lassà 'a King Records pe' cinche anne e nu ffà murì perzunagge piccirille<ref>{{cita web|url=http://www.khara.co.jp/hideakianno/personal-biography.html|titulo=Personal Biography|acciesso=6 'e Settiembre 2016|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20160614020904/http://khara.co.jp/hideakianno/personal-biography.html|dataarchivio=14 'e Jugno 2016}}</ref><ref>{{cita|Sanenari|奇形への愛着}}.</ref>. 'O derittore, cu 'o mpattamiento cu Ōtsuki, accumenciaje â fatecà ncopp'â serie ripeglianno uno r{{v}}e tieme cchiù mpurtante 'e ''Blue Uru'', 'o cuncetto 'e «nu fuì» r'ê ccose brutte. Sicunno Yasuhiro Takeda, uno r{{v}}e funnature r{{v}}a Gainax, grazzie 'a ''Aoki Uru'' Anno putette truà 'a fforza pe n'allippà r'ê prubreme, e «tutto chillo ch'amma veruto nt'â ''Evangelion'' ammacare jè sulo nu schiecco r{{v}}e sentemiente suoje»<ref>{{cita|Takeda|pp. 164-165}}.</ref>. Isso criaje 'a ntramaria r{{v}}a serie cummo â na metamafora r{{v}}a bita soja e r{{v}}e quattre anne 'e malincunìa<ref name="Wong"/><ref>Carl Gustav Horn, ''The mask or the face - Neon Genesis Evangelion'', ''Animerica'', vol. 5, nº 2, Viz Media, 1997, p. 70.</ref>. Pur'isso, pe tramente ca fatecava â serie, ricette ca:
{{quote|Aggia vuluto mpezzà tutto chillo ca songo int'â ''Neon Genesis Evangelion''. Ij, n'ommo avveluto, ca nu puteva ffà niente pe' quattre anne. N'ommo ca jè fujuto pe' quattre anne. N'ommo ca, schitto schitto, nu jera ncora muorto. Â ntrasatta penzaje: "n'hê fuì", e accumenciaje â fatecà. Bulevo nzertà tutt'e sentemiente mije 'nt'ô cinema.|Hideaki Anno<ref>{{cita libro|autore=Hideaki Anno|titulo=Neon Genesis Evangelion 1|editore=Viz Media|data=1998|capitulo=What were we trying to make here?|lengua=en|isbn=1-56931-294-X}}</ref>}}
Ncap'â cuncezzione, 'o derittore buleva ffà aizà 'o nummero 'e ll'otaku e crià na serie ca putesse revutà e cagnà pe sempe ll'anemazzione giappunese<ref name="Hiroki">Woznicki, Krystian, [http://amsterdam.nettime.org/Lists-Archives/nettime-l-9802/msg00101.html Towards a cartography of Japanese anime: Hideaki Anno's "Evangelion"], ''Blimp Film Magazine'', nº 36, 1997, pp. 18-26.</ref>. Pp'o ''character designer'' Yoshiyuki Sadamoto, ''Neon Genesis Evangelion'' heva jessere 'o ccuntrario 'e tutte ll'anime ''mecha'' 'e ll'ebbreca<ref>{{cita libro|autore=[[Yoshiyuki Sadamoto]]|capitulo=My Thoughts at the Moment|titulo=Neon Genesis Evangelion 3-in-1 Edition 1|anno=2012|paggene=346-348|editore=Viz Media|isbn=978-1-4215-5079-4|lengua=en|url=http://www.aoianime.hu/evangelion/index.php?page=intersadamoto2|acciesso=30 'e Attrufo 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20071113011303/http://www.aoianime.hu/evangelion/index.php?page=intersadamoto2|dataarchivio=13 'e Novembrio 2007}}</ref>. Purzine Hideaki Anno ricette 'e stisse cose: «Mme pare ca, cu 'o passà r{{v}}o tiempo, ll'anime mecha se songo cunfatte â nu caravuottolo, e ij aggia buluto ascì â stu mudiello»<ref name=Newtype95>エヴァ制作開始インタビュー, ''Newtype Magazine'', Kadokawa Shoten, Abbrile 1995, p. 4.</ref>. Int'â n'ata accasione, 'o leggista affirmaje 'e avé criato ''Evangelion'' «pe jessere felice e ffà felice tutt{{v}}e appassiunate 'e anemazzione, accussì 'a aunì 'o prubbreco cchiù grosso ca putevo»<ref name=Animeland>Pierre Giner, ''Interview - Hideaki Anno'', ''AnimeLand'', nº 32, Majo 1997, p. 21.</ref>. Cummo tema r{{v}}a serie se accapaje chillo 'e «na uerra nfr'ê ll'uommene e 'e ddeie», penzanno 'e annumenarla ''Alcion''. 'O titulo mperrò fuje cagnato pecché jorecato «poco maliuso» e sanza na cunsunante sonora, preferenno 'o termene grieco Evangelion, ca assumegliava â ''[[Densetsu Kyojin Ideon]]'' e fuje mizziato â Sadamoto<ref>{{cita libro|titulo=Der Mond: Newtype Illustrated Collection - Limited Edition|editore=Kadokawa Shoten|anno=1999|capitulo=Ntervista â Yoshiyuki Sadamoto|lengua=ja|isbn=4-04-853048-8}}</ref>.
 
=== Pruciesso ===
'A serie fuje rializzata p'ô sturio Gainax, ca fatecaje nzemmola â [[TV Tokyo]], a [[Nihon Ad Systems]]<ref name=Tavassi1>{{cita|Tavassi|pp. 247-248}}.</ref>, a [[Production I.G]] e 'o [[sturio Ghibli]]<ref name="Cavallarop188">{{cita|Cavallaro|p. 188}}.</ref>. Hideaki Anno fatecaje cummo leggista e sciniatore, ranno struzzione po' ''character design'' e 'o ''mecha design''<ref>{{cita|Sanenari|p. 165}}.</ref><ref>{{cita libro|autore=Ikuto Yamashita|titulo=Neon Genesis Evangelion 1|editore=Viz Media|data=1998|capitulo=The design concept is "Enormous Power Restrained"|lengua=en|isbn=1-56931-294-X}}</ref>. Nzembra â isso fatecajeno Yoshiyuko Sadamoto cummo ''character designer'', [[Hiroshi Kato]] cummo derittore artesteco, [[Kazuya Tsurumaki]] cummo assestente â lleggia, [[Ikuto Yamashita]] cummo ''mecha designer'' e [[Noriko Kobayashi]] e [[Yutaka Sugiyama]] cummo proddutture<ref name="Cavallarop57">{{cita|Cavallaro|p. 57}}.</ref><ref name="Cavallarop188"/>.
 
Ruje anne primma r'â asciuta afficiale r{{v}}a serie, 'a Gainax pubbrecaje nu ducumiento annumenato ''Kikakusho'' (企画書, "pruggetto")<ref name=SMag>{{cita|Sony Magazines|vol. 1, p. 26}}.</ref>. Nce stanno devierze ddevarie nfra 'o prugetto reggenale e chillo fenale: int'ô ''Kikakusho'' 'o nummero 'e ll'Agnele jera devierzo, vintotto e nun decessette, e nt'â primma puntata Rei avvarìa tozzato ncontr'â n'Agnelo chiammato Raziel. Nt'ô buzzetto reggenale, Shinji sarrìa sajuto ncopp'â ll'Eva-01 sulo aroppo 'a scusuta soja<ref name=Kadokawa>{{cita|Kadokawa|pp. 85-88}}.</ref>. 'E puntate aroppo mperrò songo quase tale e quale ô ''concept'' reggenale, scastagnannose sulo aropp'â trirecesema. Nt'ô primmo vuozzo, 'o fenale vereva durece Agnele nzavaglià tutte nchietta â Nerv, ll'ONU avarrìa abbannunato 'o Pruggetto p'ô Perfezziunamiento 'e ll'Ommo, e 'a Nerv sarrìa stata allesenuta<ref name=Kadokawa/>.
 
'A fravecazzione r'ê primme roje puntate accumenciaje nt'ô Settiembre r'ô 1994. Tutt'e ruje fujeno appresentate annanze â nu pubbreco 'e ddujeciento crestiane nt'ô festival r'â Gainax, ô 22 e ô 23 'e Juglio 1995<ref>{{cita libro|titulo=Evangelion: The Essential Evangelion Chronicle: Side B|editore= Glénat|anno=2010|lengua=fr|paggena=126|isbn=978-2-7234-7121-3}}</ref>. Simbè 'a fateca fosse acrierva, 'e puntate fujeno appriezzate assaje<ref>{{cita|Takeda|p. 162}}.</ref>. Purzine Hideaki Anno ricette 'e jessere sciucco: «'E primme ddoje puntate refrettene 'e sentemiente r{{v}}e meje. Quanno m'aggia addunato aggia ritto: "Ah, bbuono"»<ref name=Newtype95/>. Fatecà ncopp'â ''Evangelion'' 'o facette sentì "ncunzierto", ppecché 'a ntramaria e 'e perzunagge fujeno criate sanza nu pruggetto, e ppecché 'e tiempe jerano stremmenzùte assaje: «Quanno fatecavo, sentevo devierze penione e circavo 'e capì 'e sienze mije, chiaitanno stisso à mme». Porzì scenianno â siconna puntata, quanno annumenaje p'â primma bota 'o Pruggetto p'ô Perfezziunamiento 'e ll'Ommo, uno r'ê cunciette assenziale r'â vicenna, n'eva scivuto niente: «Jera tutto nu paraustiello»<ref name="NewtypeAnno">EVA, 再擧 庵野秀明 スペシャルインタビュー ニュータイプ, ''Newtype'', Kadokawa Shoten, Jugno 1996, pp. 10-15.</ref>. Ate cagnamiente nce fujeno aropp'ô [[attintato r'â metrupulitana 'e Tokyo]] r'ô 20 'e Marzo 1995 p'ô muvimiento releggiuso [[Aum Shinrikyo]]. Temmeruso 'e na cenzura e nu bulenno scataruzzà ê spettature r'â facortà 'e ntreppecà 'a vicenna pe mmiezzo r'ê sumeglianze cu 'a rialtà, Anno cagnaje 'o scenario reggenale, nun iurecannolo accuoncio p'â ascì ppe' televesione e troppo abbeceno ô munno riale. Mpurzì si cunvenette ca 'ncerano assumeglianze nfra ''Evangelion'' e Aum Shinrikyo, 'o lleggista creticaje ntuosto 'a chiorma, iurecannola nchiusa e turda comm'â ll'otaku<ref name="Hiroki"/>. Rint'â sirecesema puntata mpezzaje nu luongo frusso 'e cuscienza 'e Shinji Ikari e 'o ''concept'' r'â serie cagnaje ntriso, arrevennanno cchiù felosofeca, biulenta e nguttata<ref name="Tsurumaki"/>. Sicunno ô filosefo [[Hiroki Azuma]], sti cagnamiente antrasatte fujeno accapate nt'â primma asciuta 'e ''Evangelion'' e pe mmiezzo ê ll'accuoveto p'ê ll'aplassiunate 'e anemazzione. Nutanno a llòro nchiusura, 'o sciniatore vulette cagnà tutt'a ntramaria r'ê puntate aroppo: «''Evangelion'' fuje accuoveto cu grande aentusesmo p'ê ll'appassiunate. Hideaki Anno ricette 'e vulè cagnà 'o schelletro r'â serie aroppo ca verette st'accuoveto, caluruso ma "[[autismo|autisteco]]"»<ref name="Azuma">{{cita web|url=http://www.ntticc.or.jp/pub/ic_mag/ic018/intercity/higashi_E.html|autore=Hiroki Azuma|titulo=Anime or Something Like it: Neon Genesis Evangelion|editore=InterCommunication No. 18|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>. Ntramente, isso pegliaje passione pa' psicologgia, leggenno cu ardenza libbre ncopp'â st'argumiento<ref name=EyesofAnno/>:
{{quote|Na bota nun mme mpurtava 'e sturià â [[psicoanàlese]]. Jevo â nu curso ['e psicologia] â ll'uneverzità, ma mme pare 'e avé sempe tenuto coccosa ca mme puteva ffà smiccïa 'a capa r'ê crestiane. [...] Penzavo ca nun mme piacevano cchiù 'e tanto 'e crestiane, ma quanne accumenciavo â parlà 'e mme vulevo ngarrà â parlâ. Addonche, accumenciaje â leggere libbre 'e psicologgia. R'â sirecesema puntata 'a ntramaria 'e ''Evangelion'' cagnaje pe puté sammenà 'a capa r'â ggente pe ccapì cummo jé ffatta. Aggia scritto 'e mme stisso. Nu cumpagno r{{v}}o mijo me mpruttaje nu libbro ncopp'ê malatie r'a capa [annumenato ''Bessatsu Takarajima''] e sta cosa me ntrumentaje, cummo si ij avèsse truato 'e parole cuoncie.|Hideaki Anno<ref>Miyako Graham, ''Anecdotes from Mr. Hideaki Anno'', ''Protoculture Addicts'', nº 43, Protoculture Inc., 1996, pp. 40-41.</ref>}}
Fatecanno â siconna mmità 'e ''Neon Genesis Evangelion'' nce fujeno assaje prubreme 'e tiempo p'ô "desastruso" ritmo 'e fateca<ref name=Sanenari1>{{cita|Sanenari|物語の終わらせ方}}.</ref>. 'A Tatsunoko e TV Tokyo nu 'ngarrajeno â revulà 'o ''planning'' r'â serie, scuntentanno e patenno â Hideaki Anno<ref>{{cita web|url=http://www.j-pop.com/anime/archive/feature/04_gal_999/otaking8.html|titulo=Return of the Otaking, part 8|lengua=en|acciesso=2 'e Noviembro 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20001217163000/http://www.j-pop.com/anime/archive/feature/04_gal_999/otaking8.html|dataarchivio=17 'e Decembre 2000}}</ref>. Ppe sparagnà tiempo 'a Gainax avette ausá n'ata bota futugramme e fiùre viecchie e ffà scennere 'a qualetà r'e disegne. 'O scaluogno se abbecenava sempe 'e cchiù, e purzine int'ô ''staff'' s'accumenciaje â sentere 'o sfuorzo. Pe mmiezzo 'e tutto stu arravuoglio, ll'assestente â lleggia, Kazuya Tsurumaki, sentette nu putente «senzo 'e frennesia»: «Nun me mpurtava. 'A trecola 'e fateca jera desastrusa e 'o nummero 'e ''cels'' [''animation''] scennette, addonche nce fujeno pparte arò 'a qualetà scennette. [...] Quanno tutt{{V}}o blocco 'e fravecazzione steva ppe s'arrecettà, nce fujeno na massaria 'e penione [int'ô staff], cummo: "Ma si mango puttimmo ffà na fateca accuoncia, ppecchê cuntinuà?". Tuttavota, ij n'a penzavo accussì. 'A penione meja jera: "E ppecché nu facimmo verè tutt{{V}}a fateca, e mpurzì 'o tracuollo nuosto?»<ref name="Tsurumaki">{{cita|Gainax|Kazuya Tsurumaki Interview}}.</ref>.
 
=== Ll'urdeme ddoje puntate e 'e cinematografe 'e ''Evangelion'' ===
Pe' mmiezzo r{{V}}o tiempo stremenzuto, 'a penurdema puntata nun refrettette 'a sciniata rreggenale<ref name=Note>{{cita|Gainax|Production Note}}</ref><ref name=KentaroSadamoto>{{cita|Kentaro|最終二話について, pp. 164-165}}.</ref>. Pe' truà na resolozzione ô defauto 'e tiempo, accussì azzellenuto â ffà rializzà ll'urdemo episodio nt'â sulo quattre jurnate, Anno screvette â capo 'a puntata, mprascanno cose maje berute primma. Pe mmiezzo 'e tutte ste prubreme avette â chiantà ê ffà â capo mpurzì 'a sciniata 'e ll'urdemo episodio. Nt'â nu primmo mumiento buleva ffà na puntata 'e chiacchiere e sanza anemazziune; sta penzata mperrò fuje refutata<ref name="NewtypeAnno"/>. Nt'ô 2013 mperrò ricette 'e avé fatecato â puntata sequitanno â penzata rreggenale<ref name=Togetter>{{cita web|url=http://togetter.com/li/580471|titulo=大阪芸術大学「庵野秀明監督×小池一夫先生」特別講義まとめ|data=22 'e Attrufo 2013|lengua=ja|acciesso=31 'e Attrufo 2015}}</ref>. Aroppo fernuto 'e fatecà ncopp'ê ddoje puntate e penzanno ê sentemiente suoje, rumanette accuoncio assaje<ref name="NewtypeAnno"/>. Sicunn'ô cardascio suojo, Toshimichi Otsuki, prodduttore 'e ''Evangelion'' e granne cumpagno r'ô suojo: «Ij crero ca Anno bulette fà 'o vero chillu fenale là»<ref name="Mainichi">Kei Watanabe, Daichi Nakagawa, Tsunehiro Uno, ''Evangelion Special: Phenomenon to Legacy'', ''Mainichi Shinbun'', 8 'e Majo 2006.</ref>. Porzì Yoshiyuki Sadamoto, ''character designer'' r{{v}}a serie, fuje sciocco assaje r'ê puntate; sicunn'â isso, l'uneco pubrema 'e ll'episodie fuje ca mancava nu junco ca ligasse 'a vintequattresema e 'a vintecinchesema puntata: «Si avissemo ausato 'a sciniata reggenale r{{v}}o penurdemo episodio nc'essa stato nu chiaro anchippo ch'ê ll'urdeme ddoje puntate»<ref name=KentaroSadamoto/>.
 
[[File:PRODUCTION I.G STUDIO.jpg|thumb|left|Ll'addifizio r{{V}}a [[Production I.G]] â [[Musashino]]]]
 
Tutt{{V}}e rroje 'e puntate se cuncentrano ncopp'â psicologgia r{{v}}e perzunagge cchiù mpurtante, sanza rà na cunchiusione ô ntrico r{{v}}a serie<ref>{{cita web|url=http://animenewsnetwork.com/feature/2002-06-11|titulo=Understanding Evangelion|autore=Mike Crandol|editore=Anime News Network|data=11 'e Jugno 2002|acciesso=9 'e Decembre 2015|lengua=en}}</ref><ref name="Lawrence">{{cita web|url=http://www.cjas.org/~leng/revolution.htm|titulo=A look at "The Four Revolutions of Anime"|autore=Lawrence Eng|data=20 'e Decembre 2004|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>. Ll'episode ammuniajeno nu gruosso nummero 'e appassiunate, lassannele mpampanute e nzallanute<ref>Dynit Italia (a cura 'e), ''Neon Genesis Evangelion: Versione integrale cinematografica'', ''Neon Genesis Evangelion: The Feature Film - DTS Collector's Edition'', 2009, p. 3.</ref><ref>{{cita|Camp, Davis|p. 19}}.</ref>. Purzine 'e giurnale parlajeno r{{v}}o prubrema; sicunno ô ''[[Mainichi Shinbun]]'': «Quanno 'o vintecinchesemo episodio ascette, quase tutt{{V}}e appassiunate se sentettero mpastucchiate. [...] Quanno 'o scrittore Eiji Otsuka mannaje na lettra ô ''[[Yomiuri Shinbun]]'' allamentannose r'ô fenale r'â serie, tutt{{V}}o paese accumenciaje â chiaità»<ref name="Mainichi"/>. Porzì cu tutt{{V}}e tagliarielle, Anno addechiaraje 'e jessere cuntento 'e ll'episodie:
{{quote|N'aggia niente â mm'allamenta [ncopp'e ll'urdeme ddoje puntate]. Si cà nce stà cocco pubrema jè sulo 'o vuostro. ''Too bad''|Hideaki Anno<ref>''Virtual Panel! Meet Hideaki Anno'', ''Animerica'', vol. 4, nº 9, Viz Media, 1996, p. 27.</ref>}}
Sicunno Toshio Okada, ex cumpunente r{{V}}o sturio Gainax e viecchio cumpagno 'e Hideaki Anno, otra 'e pubreme 'e tiempo nce fuje mpurzì 'o irre e orre r{{v}}o sciniatore, ca asciurtaje 'o fenale mpizzo mpizzo<ref>{{cita web|url=http://www.j-pop.com/anime/archive/feature/04_gal_999/otaking10.html|titulo=Return of the Otaking, 10|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en|anno=1996|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20000126012803/http://www.j-pop.com/anime/archive/feature/04_gal_999/otaking10.html|dataarchivio=26 'e Jennaro 2000}}</ref>. Yoshiyuki Sadamoto, ntrollogato ncopp'ô ppecché 'e na cunchiusione accussì felosofeca e cumpressa, ricette 'e veré nu refresso r{{v}}o desfiecele periudo r{{v}}o leggista, sempe cchiù sfastriato e flatuso<ref>{{cita web|url=http://www.animeclick.it/news/36125-milano-manga-festival-reportage-dei-sadamoto-days|titulo=Milano Manga Festival: Reportage dei Sadamoto Days|editore=[[Animeclick.it]]|data=11 'e Julio 2013|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>. Coccoruno vucetiaje na cenzura ppe 'e llagnanze r'a ''Parents and Teachers Assocation'' (PTA)<ref>Claude J. Pelletier, ''Truth or cyvber graffiti'', ''Protoculture Addicts'', nº 41, Julio 1996, p. 6.</ref><ref>Claude J. Pelletier, ''Save yourselves'', in ''Protoculture Addicts'', nº 42, Settiembre 1996, p. 6.</ref>, ma 'o sciniatore n'annumenaje maje na cosa 'e chesta, rebattenno 'e avé buluto accussì ô principio<ref>Martin Ouellette e Claude J. Pelletier, ''Neon Genesis Evangelion: The controversy'', ''Protoculture Addicts'', nº 41, Julio 1996, p. 45.</ref>.
 
Pe cuntentà ll'appassiunate, ca cercajeno na cunchiusione cchiù chiara e na resolozzione â tutt{{V}}e mesterie, Anno e 'a Gainax fatecajeno â nu ''remake'' r{{V}}e ddoje puntate<ref name=PB7>{{cita|Platinum Booklets}}, The two endings, vol. 7.</ref><ref>{{cita web|url=http://www.gainax.co.jp/anime/eva/story.html|titulo=新世紀エヴァンゲリオン - Story|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=ja|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20150918030628/http://www.gainax.co.jp/anime/eva/story.html|dataarchivio=18 'e Settiembre 2015}}</ref>. Pare ca 'o sciniatore penzaje 'e fernì 'a serie cu sulo nu cinematografe; tuttavòta, se fravecaje accussì tanto materiale ca se asciurtaje 'e ne ffà ascì roje<ref>{{cita web|autore=Carl Gustav Horn|url=http://j-pop.com/anime/archive/reviews/11_comp_graphics/picks0.html|titulo=Neon Genesis Evangelion Death and Rebirth|lengua=en|acciesso=14 'e Austo 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20010219070024/http://j-pop.com/anime/archive/reviews/11_comp_graphics/picks0.html|dataarchivio=19 'e Fevraro 2001}}</ref><ref>''Production Note Death'', in ''Death & Rebirth Program Book (Special Edition)'', Gainax, 1997.</ref>, cu 'o sicunno ca avarrìa ufferto, sicunn'â Hideaki Anno, 'a stissa chunchiusione r{{V}}a serie reggenale, mperrò "veruta â n'ata pruspettiva"<ref>{{cita libro | anno = 1997 | autore = Trish Ledoux | coauture = Doug Ranney, Fred Patten | lengua = en | titulo = The Complete Anime Guide: Japanese Animation Film Directory & Resource Guide | cità = Panama City | editore = Tiger Mountain Press | ISBN = 0-9649542-5-7 | paggena= 129 }}</ref><ref>{{cita web|autore=Carl Gustav Horn|url=http://j-pop.com/anime/archive/feature/03_evangelion/end2.html|titulo=On the Eighth Day|data=1996|lengua=en|acciesso=2 'e Noviembro 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20010305211004/http://j-pop.com/anime/archive/feature/03_evangelion/end2.html|dataarchivio=5 'e Marzo 2001}}</ref>. Ô 15 'e Marzo 1997 ascette ''[[Neon Genesis Evangelion: Death and Rebirth]]'', spartuto int'â ruje parte: ''Shi'', nu sunto r{{V}}e primme vintequattre puntate r{{V}}a serie, e ''Shinsei'', a primma parte r{{V}}o cinematografo ''[[Neon Genesis Evangelion: The End of Evangelion]]'', asciuto ô 19 'e Julio 'e chill'anno<ref>{{cita|Cavallaro|p. 55}}.</ref>. Purzine 'o sicunno jè spartuto nt'â ruje, annumenate "episodio 25" e "episodio 26", 'e riquesto 'e chille r{{V}}a serie anemata<ref name=TavassiEOE>{{cita|Tavassi|pp. 274-275}}.</ref>.
 
== Referemiente ==
''Neon Genesis Evangelion'' cuntène na meta 'e referemiente â releggione, â [[biologgia]], â [[felosofia]] e â [[psicologgia]]<ref name="TheTimes">{{cita web|url=http://www.timeslive.co.za/sundaytimes/article183723.ece|titulo=DStv Pick of the week - Neon Genesis Evangelion|autore=Matthew Vice|editore=[[The Times]]|data=15 'e 'Noviembro 2009|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20100505191413/http://www.timeslive.co.za/sundaytimes/article183723.ece|dataarchivio=5 'e Majo 2010}}</ref> Ate ntimazziune se pozzono truà ppe' libbre 'e [[Ryū Murakami]]<ref name="Fujiep9"/><ref>{{cita|Lamarre|pp. 153-154}}.</ref>, ''[[Andromeda (Crichton)|Andromeda]]'' e ''[[The Divine Invasion]]'' 'e [[Philip K. Dick]], ''[[Childood's End]]'' 'e [[Arthur C. Clarke]]<ref>{{cita|Miller|p. 189}}.</ref>, ô cinematografo ''[[The Hitcher]]'', â serie ''[[The Prisoner]]''<ref>{{cita web|url=http://j-pop.com/anime/archive/feature/03_evangelion/end1.html|titulo=Evangelion|acciesso=11 'e Austo 2015|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20010304203436/http://j-pop.com/anime/archive/feature/03_evangelion/end1.html|dataarchivio=4 'e marzo 2001}}</ref>, ''[[Thunderbirds]]'', ''[[UFO (serie)|UFO]]''<ref>{{cita|Sanenari|p. 96}}.</ref>, ''[[Ultraman (serie 1966)|Ultraman]]''<ref name="Fujiep9"/>, ''[[Ultraseven (serie)|Ultraseven]]'', e ppe' 'e libbre 'e [[fantascenza]] 'e [[Cordwainer Smith]]<ref name="Stanford">{{cita web|url=http://www.stanford.edu/~fenn/eva/eva1.html|titulo=Speaking Once as They Return: Gainax's Neon Genesis Evangelion|autore=Carl G. Horn|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20120329122552/http://www.stanford.edu/~fenn/eva/eva1.html|dataarchivio=29 'e marzo 2012}}</ref>. Ninnamente, â parte tutt{{v}}e ntimmie, pare ca ''Evangelion'' fuosse impruenzato 'a nu gruosso nummero 'e serie anemate bbenute pprimma, com{{V}}a ''[[Devilman]]''<ref>{{cita libro|titulo=デビルマン解体新書|editore=Kōdansha|data=10 'e Frevaro 1999|isbn=978-4-06-330070-3|lengua=ja}}</ref>, ''[[Mazinga Z]]'' 'e [[Gō Nagai]]<ref name="Fujiep9">{{cita|Fujie, Foster|p. 9}}.</ref><ref>{{cita|Sanenari|p. 97}}.</ref>, ''[[Mobile Suit Gundam]]''<ref>{{cita libro|autore=[[Takashi Murakami]]|titulo=Little Boy: The Arts Of Japan's Exploding Subculture|editore=Yale University Press|anno=2005|paggene=9-10, 40, 52-53, 70, 88|lengua=en|isbn=978-0-300-10285-7}}</ref><ref>{{cita libro|autore=Timothy N. Hornyak|titulo=英文版ロボット: Loving the Machine|editore=Kodansha International|anno=2006|paggene=69-71|lengua=en|isbn=978-4-7700-3012-2}}</ref> e ''Densetsu kyojin Ideon''<ref>{{cita libro|titulo=Anime Poster Art: Japan's Movie House Masterpieces|pagina=108|autore=Takako Aoyama, Tomoko Akashita|editore=DH Publishing|data=2003|lengua=en|isbn=978-0-9723124-4-8}}</ref>, e ca prupone nu leggistro 'e tieme e 'e fatte r{{V}}a fateca 'e primma r{{V}}o sturio Gainax, ''[[Nadia]]''<ref name="Lamarrep180"/>. Int'ê ntenzzione 'e criatore, 'a seria heva èssere na specie 'e [[sequel]] suojo<ref>{{cita|Sanenari|『エヴァ』の始まり(2)}}.</ref>. Ate referemiente se truoano int'ê nuomme r{{V}}e perzunagge r{{V}}a serie anemata<ref>{{cita web|autore=Hideaki Anno|url=http://www.gainax.co.jp/hills/anno/essay1.html|titulo=Essay|editore=Gainax|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20070220135947/http://www.gainax.co.jp/hills/anno/essay1.html|dataarchivio=20 'e Frevaro 2007|acciesso=26 'e Abbrile 2014|lengua=ja}}</ref>. Quase tutt{{V}}e nuomme r{{V}}e perzunagge fujeno asciurtate r{{V}}o sciniatore, Hideaki Anno, e refretteno 'e guste suoje<ref>{{cita|Filmbook|vol. 4, pp. 8-9}}.</ref>; stiss'isso spiegaje 'e avè «pegliato mpronto» â nu sacco 'e jonte<ref>{{cita libro|autore=Hideaki Anno|capitulo=What were we trying to make here?|titulo=Neon Genesis Evangelion 1|editore=[[Viz Media|VIZ Media LLC]]|anno=1998|pagggene=170-171|isbn=1-56931-294-X|lengua=en}}</ref>.
 
=== Releggione ===
[[File:Kircher Tree of Life.png|thumb|upright|Ll'Arbero r{{v}}a Bbita cu 'e rriece [[Sephirot]], nu disegno ca accumpare nt'â sigla e ncopp{{V}}o soppigno 'e ll'afficio 'e Gendō<ref name="Ortega">Mariana Ortega, ''My Father, He Killed Me; My Mother, She Ate Me: Self, Desire, Engendering, and the Mother in «Neon Genesis Evangelion»'', ''Mechademia'', 2:10, Minneapolis, University of Minnesota Press, 2007, pp. 216-32, DOI:10.1353/mec.0.0010, ISSN 2152-6648 (WC · ACNP).</ref><ref name="Stanford2">{{cita web|url=http://www.stanford.edu/~fenn/eva/eva2.html|titulo=Speaking Once as They Return: Gainax's Neon Genesis Evangelion - Part 2|autore=Carl G. Horn|accuesso=9 'e Abbrile 2015|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20111228184523/http://www.stanford.edu/~fenn/eva/eva2.html|dataarchivio=28 'e Decembre 2011}}</ref>.]]
Int'â ''Neon Genesis Evangelion'' nce stanno na meta 'e referemiente â releggione, specie p{{V}}a [[crestianesemo|releggione crestiana]], ô [[giurieismo]]<ref name="TheTimes"/> e â [[cabbala]]<ref name=Tavassi1/>. Desfazio tutte ste ntimie fujeno straiute e mise int'â serie ppe' crià na "metologia" nova, na gruossa parte r{{V}}e referemiente e 'e sti cutazzioni mantene nu anchippo cu 'e jonte reggenale<ref name="Ortega"/>. Sicunno ll'assestente â lleggia, Kazuya Tsurumaki, 'o sturio Gainax bulette mpizzà tieme crestiane ppe' rà â serie n'aria «nsateca e mesteriusa» e p{{V}}a ffà devierza 'a tutte ll'ate anime ''mecha''<ref name="Kazuya">{{cita web|url=http://www.tomodachi.de/html/archiv/funime/f27_kurz_1.html|titulo=Interview mit Tsurumaki Kazuya (Studio Gainax)|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=de}}</ref>. Tsurumaki anniaie 'a presenza 'e nu «gnifecato crestiano» rint'â serie<ref>{{cita|Cavallaro|p. 59}}.</ref><ref>{{cita web|autore=Owen Thomas|url=http://www.akadot.com/article/article-tsurumaki2.html|titulo=Amusing Himself to Death: Kazuya Tsurumaki speaks about the logic and illogic that went into creating FLCL|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20020110094207/http://www.akadot.com/article/article-tsurumaki2.html|dataarchivio=10 'e Iennaro 2002|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>, ricenno ca: «Nuje [r{{V}}o staff] penzaiemo ca stu nzierto 'e scenza e releggione avvarrìa rennuto 'a serie cchiù maliusa»<ref name="Kazuya"/>. Hideaki Anno arrechiraje 'e avé sturiato 'o crestianesemo ausanno cierte libbre comm'â dizziunare{{#tag:ref|«Pare ca [Anno] nun ave leggiuto maje 'a Bibbia, purzine cu tutt{{V}}e simbule crestiane r{{V}}e fateche suoje; (sicunno [Toshio] Okada) ave sulo scivoto cocco termeme maliuso»<ref>{{cita web|autore=Eri Izawa|titulo=Toshio Okada on the Otaku, ANime History, and Japanese Culture|data=1º 'e Attrufo 2003|lengua=en|url=http://www.mit.edu/people/rei/manga-okadaluncheon.html|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20080504115217/http://www.mit.edu/people/rei/manga-okadaluncheon.html|dataarchivio=4 'e Majo 2008}}</ref>.|group=N}} e 'e avé mpizzato elemiente crestiane sanza nisciuno ntiento 'e ricere cocca tagliarella ncopp{{V}}e dogme suoje, ma ppe' crià na «atmosfera» ntricariella: «[Int'â ''Evangelion''] nce stanno nu sacco 'e "tiermene chiave", mperrò, parlanno schitto schitto, songo sulo simbule ca, si pegliate uno â uno, nu gnefecano niente. Tottavota, sulo si sti "tiermene chiave" beneno ammischiate nzemmola se ppò verè nu gnefecato»<ref name=Jinnken>{{cita web|url=http://www.jinnken.org/kouenroku/annohideaki.html|titulo=庵野秀明 会見 2000.12.5|lengua=ja|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20100428164723/http://www.jinnken.org/kouenroku/annohideaki.html|dataarchivio=28 'e Abbrile 2010}}</ref>. Pare ca isso 'o pegliaje cummo «materiale commèto ppe' crià 'a ntramaria» e ppe' strecà 'e tieme felosofeche<ref name=Jinnken/>: «Int'â ''Evangelion'' nce sta na storia ncopp'ô sarvamiento 'e ll'uommene, ma nun jè nu sarvamiemto 'o vero. Refrettenno ncopp'ô destino r{{V}}e crestiane, accumemciaje â peglià na morra 'e elemiente crestiane. E ntramente ca penzaje â ll'eboluzzione e â 'o signifecato 'e ll'asistenza, accumenciaje â crià n'opera ncopp{{V}}o destino 'e ll'uommene»<ref>{{cita libro|capitulo=喪失を終末を超えて|titulo=SF Japan―日本SF大賞20周年記念 (Millennium:00)|editore=Tokuma Shoten|data=5 'e Abbrile 2000|isbn=4-19-720111-7|lengua=ja|url=http://johakyu.net/lib/2007/07/2007-07-27-000550.php|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20080329045234/http://johakyu.net/lib/2007/07/2007-07-27-000550.php|dataarchivio=29 'e Marzo 2008}}</ref>.
 
'Nfino 'e primme puntate r{{V}}a serie nce stanno nu gruosso nummero 'e ntime â metologgia jodico-crestiana<ref>{{cita|Cavallaro|pp. 58-59}}.</ref><ref>Mick Broderick, ''Anime's Apocalypse: Neon Genesis Evangelion as Millenarian Mecha'', ''Gender, History, and Culture in the Asian Context'', vol. 7, Marzo 2002.</ref>, cumm{{V}}a na meta 'e referemiente â roce e ô [[ncrucïamiento]], â [[lanza 'e Longinus]], 'e [[rre Magge]]<ref name="Campp249">{{cita|Camp, Davis|p. 249}}.</ref>, e â 'e [[Cartepecore r''o Mare Muorto]]<ref>{{cita|Fujie, Foster|p. 63}}.</ref>. Nce stanno purzine ate referemiente cchiù o meno evirente ô primm{{V}}ommo [[Adamo]], â primma femmena [[Eva]]<ref>{{cita|Cavallaro 2009|p. 74}}.</ref>, [[Lilith]]<ref name="Ortega"/><ref>{{cita|Cavallaro|p. 58}}.</ref>, ô [[Guf]], ll' ommo [[Adam Qadmon]], 'e durece [[Apuostole]], ô Ddio [[Marduk]] e ll'Agnele r{{V}}o [[Viecchio Testamiento]]<ref>{{cita|Fujie, Foster|p. 27}}.</ref>. Mpurzì 'e machene Evangelion e 'o Pruggetto p'ô Perfezziunmiento 'e ll'Ommo pareno resegnà â cierte cunciette relleggiuse; 'e Evangelion teneno assaje assumeglianze cu 'o [[Golem]]<ref name="Stanford2"/>, ntramente 'o Pruggetto p'ô Perfezziunamiento 'e ll'Ommo assumeglia ô ''[[Tiqqun 'Olam]]'' (תיקון עולם, lett. "Accunciamiento r{{v}}o munno") abbraieco<ref>{{cita libro | anno = 2007 | autore = Wendy Haslem|coauture= Angela Ndalianis, Chris Mackie|titulo=Super/Heroes: From Hercules to Superman| editore=New Academia Publishing|lengua=en|paggene=123-124 |ISBN = 0-9777908-4-3}}</ref>. Ate referemiente se pozzono truà nt'â sigla, aró cumpare na paggena ca assumeglia ô ''[[Sefer Raziel HaMalakh]]''<ref name="Stanford2"/>, e rint'ê nuomme 'e ll'Agnele r{{v}}a serie: augnuno 'e llòro tene sumeglianze, fateche e comprìte 'e ll'agnele r{{v}}a releggione abbraieca-crestiana<ref name=PB3>{{cita|Platinum Booklets|Episode commentaries, vol. 3}}.</ref><ref>{{cita|Filmbook|vol. 5, p. 81}}.</ref>.
 
=== Psicologgia e felosofia ===
[[File:Godzilla Resurgence World Premiere Red Carpet- Anno Hideaki (28526527191).jpg|thumb|left|upright|[[Hideaki Anno]], leggista e sciniatore 'e ''Evangelion'']]
{{quote|[''Evangelion''] jè 'a storia 'e Shinji ca accire â 'o pate suojo [Gendō] e annasconne a mamma â isso. [...] Nce fuje na specie 'e riquesto ppe' nu robot [annummenato Eva], addonche 'a mamma vera ['e Shinji] arreventaje nu robot, mpero nce stà porzì na mamma ca tene 'e stissse anne suoje, Rei Ayanami. [Rei jè] pure co 'o pate vero [Gendō]. Nce sta porzì n'atu pate, Adam, ca cuverna sti fatte. Bulevo ca tutte sti nchippe criasseno nu cumpresso 'e Edipo a cchiù cienze.|Hideaki Anno<ref>{{cita web|url=http://x-ray001473.blog.ocn.ne.jp/iimode_do/2006/04/post_f588.html|titulo=エディプス・コンプレックス|data=23 'e Abbrile 2006|acciesso=13 'e Abbrile 2014|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20110909211027/http://x-ray001473.blog.ocn.ne.jp/iimode_do/2006/04/post_f588.html|dataarchivio=9 'e Settiembre 2011|lengua=ja}}</ref>}}
 
Int'â ''Neon Genesis Evangelion'' beneno annumenate nu sacco 'e cunciette 'e [[Sigmund Freud]], commm{{v}}a ll'[[Eros e Thanatos|Eros e 'o Thanatos]]<ref>{{cita|Sony Magazines|vol. 18, p. 24}}.</ref><ref name=Refrain>{{cita web|titulo=Refrain of Evangelion booklet|editore=King Records|anno=2003|url=https://dl.dropboxusercontent.com/u/5317066/eva/2003-refrain-evangelion-booklet.txt|acciesso=2 'e Noviembro 2015|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20141222173633/https://dl.dropboxusercontent.com/u/5317066/eva/2003-refrain-evangelion-booklet.txt|dataarchivio=22 'e Decembre 2014}}</ref>, 'o [[cumpresso 'e Edipo]], 'o [[cumpresso 'e Electra]]{{#tag:ref|«Hideaki Anno scenea na specie 'e Cumpresso 'e Electra [...], e ll'oggetto 'e ll'ammore 'e Ritsuko jè 'a fiùra 'e riquesto r{{v}}o pate, Gendo Ikari»<ref>{{cita|Poggio|p. 47}}.</ref>.|group=N}}, 'a [[fase urale]]<ref name="PB5">{{cita|Platinum Booklets|Episode commentaries, vol. 5}}.</ref>, 'a [[libido]] e 'a [[destrudo]]<ref>{{cita|Fujie, Foster|p. 147}}.</ref>. Nu sacco 'e scene r{{v}}o cinematografo ''The End of Evangelion'' zitano 'e cunciette 'e Eros e 'e Thanatos ppe' 'o perzunaggio 'e Shinji, ca tene na uerra ntra ô nstinto 'e bita e 'o nstinto 'e morte<ref>{{cita|Fujie, Foster|pp. 147-160}}.</ref>. Ate ntime ô cuncietto 'e destrudo nce stanno int'â ruje canzone r{{v}}o cinematografo, ''Thanatos — If I can't be yours'' e ''Komm, süsser Tod''<ref>{{cita|Fujie, Foster|p. 150}}.</ref>. Int'ô sirecesemo episodio r{{v}}a serie reggenale, Shinji chiata cu n'ato se stisso, ca po' jessere cunziderato, ppe' 'e tiermene r{{v}}a psicologgia e r{{v}}a psicoanàlese, 'o qualisso o [[altareco]] suojo; 'e dduje Shinji, uno 'o vero, l'ato sulo mmaggenario, parono rappresentà 'e cunciette 'e [[Ieo (psicologgia)|Ieo]] e [[Super-ieo]], annumenate 'a Sigmund Freud rint'ô libbro ''LL'Ieo e ll'Es''<ref>{{cita|Filmbook|vol. 5, p. 63}}.</ref>.
 
Ate zitazzione nce stanno purzì nt'â tiérza puntata, arù bene annumenato 'o [[dilemma r''o puorchespino]] r{{v}}o filosefo [[Arthur Schopenhauer]]<ref>{{cita|Sony Magazines|v. 2, p. 23}}.</ref><ref>{{cita|Poggio|p. 10}}.</ref>, e int'â ntramaria 'e ll'urdemo episodio, ca zita cierte ideie 'e Freud<ref>{{cita libro|capitulo=庵野秀明 - Part I|titulo=新世紀エヴァンゲリオン残酷な天使のように|editore=Magazine Magazine|lengua=ja|data=1997|isbn=4-906011-25-X}}</ref>{{#tag:ref|«Nt'â ll'urdema puntata, Anno zita â Freud, e ammacare purzine â [[Jacques Lacan|Lacan]], quanno 'a voce nvisibbele nt'â capa 'e Shinji esprecà ca isso creia 'o carattere suojo staccannose r{{v}}a mamma e cercanno 'e farze recanoscere â ll'ate»<ref>{{cita|Napier 2002|p. 434}}.</ref>.|group=N}}. Pare ca devierze perzunagge r{{v}}a serie patene cierte risturbe 'e perzonaletà: Shinji jè na perzonaletà urale<ref name=PB5/><ref>{{cita|Poggio|Episodio 20, p. 47}}.</ref>, Rei patisce 'e [[schizzofrenia]]<ref>{{cita|Kentaro|p. 95}}.</ref> e Asuka pare suffrì 'e nu [[risturbo narcisisteco 'e perzonaletà]]<ref>{{cita libro|autore=Kathy Richmond|titulo=Narcissistic personality disorder 136 Success Secrets - 136 Most Asked Questions On Narcissistic personality disorder - What You Need To Know|editore= Emereo Publishing|data=2014|isbn=978-1-4888-0078-8|lengua=en}}</ref>. Ntimazziune ê cunciette [[felosofia|felosofeche]] o psicologgeche se ponno truà nt'ê nuomme 'e devierze episode r{{v}}a serie anemata. 'A sericesima puntata, annumenata "Malattia mortale, e poi...", verboràzia zita ''[['A malattia murtale]]'' r{{v}}o filosefo [[Søren Kierkegaard]]<ref name=Poggio51>{{cita|Poggio|p. 51}}.</ref>. 'O nommo ngrese r{{v}}o vinticinchesemo episodio, "Do you love me?", ffà 'a cecatella ô libbro 'e [[Ronald Laing]], scritto comm{{v}}a na scommerzazzione ntra ddoje crestiane sanza nommo<ref name=PB7e>{{cita|Platinum Booklets|Episode commentaries, vol. 7}}.</ref><ref name=Poggio92>{{cita|Poggio|p. 92}}.</ref>.
 
== Tieme e anàlese ==
{{quote|Sta serie jè maliusa assaje, jè 'o bero? Nu ll'hêvo maje addunato primma 'e mmo.|Hideaki Anno, arroppo avè veruto n'ata bota tutt{{v}}a serie ô 2006<ref>''Anno's new baby'', ''Newtype Usa'', vol. 5, nº 12, decembre 2006, p. 30.</ref>}}
 
Uno r{{v}}e tieme cchiù mpurtante 'e ''Neon Genesis Evangelion'' jè 'a cummunecazzione cu ll'ate crestiane<ref name=PB7/><ref>{{cita|Platinum Booklets|Episode commentaries, vol. 1}}.</ref>. Sicunno ll'assestente â lleggia, Kazuya Tsurumaki, nfino 'e primme tiempe r{{v}}a fravecazzione ll'anime heva jessere na «storia ncopp{{v}}a cummunecazzione» cu nu messaggio ppe ll<nowiki>'</nowiki>''otaku'', iudecate â Hideaki Anno «troppo turze» e 'nchiuse: «Nzomma, cchi nun jè appassiunato ['e anemazzione] 'o vere mmatula. Si 'o vere nu crestiano ca ggià sape campà e cummunecà, chillu crestiano nu pò mparà niente»<ref name="Tsurumaki"/>. Purzine Anno avette mpucciature pe sta sammena 'e ll'otaku, ma se paraje r{{v}}e piole ricenno ca: «Nun stongo iudecanno ê [ll'otaku], rico sulo 'a penione meja. Coccuruno crere ca nun me sto facenno 'e fatte meje»<ref name=Togetter/>. Secunno cocco criteco, 'a ntramaria e 'e perzunagge 'e ''Evangelion'' refretteno 'e quattre anne 'e malincunìa r{{v}}o leggista<ref>{{cita web|autore=David Samuels|url=http://www.theatlantic.com/magazine/archive/2007/05/let-s-die-together/305776/3/|titulo=Let's Die Together|data=1º 'e Majo 2007|editore=[[The Atlantic Monthly]]|acciesso=23 'e Decembre 2013|lengua=en}}</ref><ref>{{cita web|autore=Ransey Isler|url=http://www.ign.com/articles/2014/02/04/top-25-greatest-anime-characters?page=5|titulo=Top 25 greatest anime characters|data=4 'e Frevaro 2014|lengua=ja|acciesso=4 'e Jugno 2014}}</ref>, ca parlaje nu sacco e vote 'e ll'opera comm{{v}}a nu schiecco r{{v}}a bita soja: «''Evangelion'' jè 'a bita mia ncopp{{v}}a pellicula. Stongo ancora campanno, mperzò 'a storia nun jè ancora fernuta»<ref>{{cita|Sanenari|p. 36}}.</ref>. Â siconna mmità r{{v}}a serie ll'argumiento miccione 'e ''Neon Genesis Evangelion'' arreventa «'o core r{{v}}e crestiane»<ref name=DR2>説明, ''Death & Rebirth Program Book (Special Edition)'', Gainax, 1997.</ref> e 'e raggiunamiente ncopp{{v}}a cummunecazzione beneno purtate annamze trammeto devierze [[frusse 'e cuscenza]] r{{v}}e perzunagge cchiù mpurtante<ref name=PB7/>. Ppe' ffà n'asempio, int'ô quattuordecesemo episodio nce sta na luonga puesia 'e Rei Ayanami<ref name=PB3/> cu parole e fiùre ca pareno nu tené nisciuno anchippo<ref>{{cita|Poggio|p. 49}}.</ref>. Cierte scene spiccecate se truovano, rreguardo Shinji, rint'ô sirecesemo<ref name=Poggio51/><ref name=PB4>{{cita|Platinum Booklets|Episode commentaries, vol. 4}}.</ref> e rint'ô vintesemo episodio<ref name="PB5"/><ref>{{cita|Poggio|p. 75}}.</ref>. Sta tecneca bene ausata mpurzì nt'â ll'ordeme ddoje puntate, e 'a ntramaria bene carriata annanze schitto trammeto 'e pensamiente e 'e raggiunamiente r{{v}}e perzunagge<ref name=Poggio92/><ref name=DR2/>. Pare ca ll'episodio fenale se schiaia sanu sano nt'â capa 'e ll'isso, ca se addumanna ê mutive ppe campà e ncopp{{v}}e anchippe cu ll'ate crestiane<ref name=PB7e/>.
 
N'ata mpurtante nfroenzia ncopp{{v}}a ''Evangelion'' e ncopp{{v}}a ll'ambientazione post-abbocalitteca suoja se pò ascià nt'ô crimma r{{V}}a suggittà r{{v}}a [[uerra fridda]]. Secunno Anno<ref>{{cita web|autore=Mark Schilling|url=http://www.japantimes.co.jp/culture/2014/10/18/films/hideaki-anno-emotional-deconstructionist/#.V45pXfmLRMx|titulo=Hideaki Anno: emotional deconsturctionist|data=18 'e Attrufo 2014|lengua=en|acciesso=19 'e Julio 2016}}</ref>: «'A paura r{{v}}a uerra fridda jera, parlanno schitto schitto, 'a tema 'e na [[uerra atomeca]]. Nce stava sempe 'o senzo ca, si fuosse scuppiata na uerra nucleare, 'o munno sarrìa fernuto. [...] Mme penzaje ca 'o munno sarrìa fernuto int'ô vintesemo seculo»<ref>{{cita web|url=http://www.themalaysianinsider.com/showbiz/article/japan-anime-king-anno-haunted-by-fears-of-apocalypse|titulo=Japan ’anime’ king Anno haunted by fears of apocalypse|data=2 'e Noviembro 2014|lengua=en|acciesso=19 'e Julio 2016|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20160106173738/http://www.themalaysianinsider.com/showbiz/article/japan-anime-king-anno-haunted-by-fears-of-apocalypse|dataarchivio=6 'e Iennaro 2016}}</ref>. Ncopp{{v}}e ntimie rellegiuse r{{v}}a serie anemata, 'o lleggista ricette ca: «'O Giappone jè nu paese addò soccerono spisso catastrofi natorali. Nce ste comm{{v}}a nu senzo ca 'o vero nce sta nu Pateterno a cocche parte, â llà ffora»<ref>{{cita web|url=http://www.animeclick.it/news/40765-hideaki-anno-evangelion-le-origini-ed-il-futuro|titulo=Hideaki Anno: Evangelion, le origini ed il futuro|data=11 'e Noviembro 2014|acciesso=19 'e Abbrile 2016}}</ref>. Nu poco primma c'ascette 'a serie, arrechiaraje 'e vulé nzertà nu sacco 'e tieme r'â fanascenza e dâ felosofia muderna, cummo: «Che senzo ave l'ebboluzione? Che anchippo nce sta ntra ll'uommene e 'o Pateterno? Stu Pateterno jè 'o vero? E si ll'uommene putesseno responnere na bota pe' tutte 'a sto suspico?»<ref>''Gainax Returns to anime with Shinseiki Evangelion'', ''Animerica'', vol. 3, nº 2, Viz Media, Fevraro 1995, p. 14.</ref>.
 
== Stile ==
{{quote|''Evangelion'' jè na specie 'e ''puzzle''. Ogneduno 'o ò beré e ntreppecà cummo bole isso. Bulimmo ca tutt{{v}}e appassiunate penzano sulo llòro, accussì ca tutt{{v}}e perzone ponno fïurarse 'o munno lloro|Hideaki Anno<ref>{{cita|Cavallaro|p. 70}}.</ref>}}
 
Nt'â ll'anime s'ausano spisso tecneche sperimentale; rint'ô sirecesemo episodio verboràzia 'e raggiunamiente e 'e penzamiente 'e Shinji beneno rappresentate trammeto riche ianche ca se movono ncopp'â nu funnato niro<ref name=Poggio51/><ref name=PB4/>. Nt'â vintesema puntata, rint'â nu frusso 'e cuscenza r{{v}}o guaglione, beneno mmustrate scacamarrone e nguacchie 'e culore, futugrafie r{{v}}e cumpagne suoje e nu sacco 'e buzzette disegnate â mmana<ref>{{cita|Cavallaro 2009|pp. 69-70}}.</ref>. Sicunn'ô scrittore Dani Cavallaro, «''Neon Genesis Evangelion'' rappresenta nu passolo annanze maje beruto primma, cu na sintesi 'e ''cel animation'' e [[computer grafeca]], na onione 'e fiure disegnate â mmana e [[affiette speciale]]»<ref>{{cita|Cavallaro|p. 18}}.</ref>. Rint'â ll'urdemo episodio mperrò nun fuje ausata 'a ''cel animation'', ma 'e vuozze r{{v}}o ''[[storyboard]]''. Chesta sceveta tuttavòta nu tenette niente â cche ffà ch{{v}}o defauto 'e tiempo r{{v}}a fravecazzione 'e ll'urdeme roje puntate, ma fuje na sceveta 'e stile 'e Hideaki Anno: «Bulevo ffà veré ca [...] se pò ngarrà mpurre ausanno schitto 'e buzzette reggenale»<ref name="NewtypeAnno"/>. Rint'ô ll'episodio ausaje ''collage'' 'e fiure 'e ll'ate episodie r{{v}}a serie, mmaggene ammalute 'e nu sulo culore, e na morra 'e futugrafie janche e nire<ref name=Cavallaro60/>. Ô ccuntrario 'e ll'ate leggiste 'e anemazzione comm{{v}}a [[Mamoru Oshii]] o [[Katsuhiro Ōtomo]], ca tentano 'e mpezzà nt'â na sula mmaggena cchiù menute ca ponno, 'a leggia 'e Anno cerca 'e jessere assenziale e 'e nzertà sulo 'o zzico. 'Mmece 'e ffà jogne 'e nformamiente r{{v}}e futugramme e abbecenarse 'e cinematografe 'o vero, 'o lleggista aìza 'o rritmo r{{v}}o muntaggio ppe' ammuntunà tutt{{v}}e nforme ca pò<ref name="Hiroki"/>. N'ata tecneca 'e leggia ca sta nt'â tutt{{v}}s suoje fateche jè 'o' ''[[cut-up]]'', ca abbecena 'a leggia suoja â chell{{v}}e [[Jean-Luc Godard]]<ref>{{cita|Cavallaro|pp. 62-64}}.</ref>. Rint'â ll'episode beneno mise nquatramiente ppe nu tiempo luongo assaje ntr'ê trenta e 'e nnuanta sicunne, o muvemiente maccaneche nt'â mmaggene fremme, comm{{v}}e scalinate mobbele<ref name="Hiroki"/>.
 
Secunno [[Hiroki Azuma]], ''Neon Genesis Evangelion'' ppò jessere spartuto int'â ruje parte. Int'â primma mmità 'a ntramaria pare na normale serie 'e fantascenza e agnuno r{{v}}e perzunagge cchiù mpurtante bene retratto buono. Ll'isse pareno sanarse r{{v}}e sische r{{v}}o passato, e 'e vvarie mesterie r{{v}}a vicenna pareno avé na cunchiusione<ref name="Azuma"/>. R{{v}}ô siricesemo episodio mperrò 'a serie accumencia â luà â mmiezzo 'a vriezza e ll'allerìa r{{v}}e primme puntate, allunanannose â ll'anemazzione tradizzionale<ref name="Hiroki"/>. 'A ntramaria arreventa cchiù denza e beloce, tanno ca 'o variano 'e Rei int'ô vintetrejesemo episodio tene schitto treje menutule<ref name="Azuma"/>, e 'mmece 'e sciogliere tutt{{v}}e chiastielle, accumencia a crià cchiù mmesterie, spisso sanza cunchiusione<ref name="Thouny">Christophe Thouny, ''Waiting for the Messiah: The Becoming-Myth of «Evangelion» and «Densha otoko»'', ''Mechademia'', 4:66, Minneapolis, University of Minnesota Press, 2009, pp. 110-29, DOI:10.1353/mec.0.0066, ISSN 2152-6648 (WC · ACNP).</ref>. Secunno 'o lleggista, ppe bbia 'e tutte sti nfummazziune, ll'anime refrette ogneduno ca 'o uarda: «Pp'ogne appassiunato, ll<nowiki>'</nowiki>''appeal'' 'e ll'opera jè devierzo»<ref>{{cita|Sanenari|幸せは幻影}}.</ref>.
 
== Media ==
=== Anime ===
{{Articulo prencepale|Episode 'e Neon Genesis Evangelion}}
 
[[File:TV Tokyo logo 20110629.svg|thumb|Logo 'e [[TV Tokyo]]]]
[[File:TV-Tokyo-Sendegebiet-broadcasting-area.svg|thumb|Nt'â pianta se verono 'e prefetture arò se pò peglià 'o signale 'e TV Tokyo Network]]
 
'A primma bota c'ascette 'a serie, ô Miercurì 4 'e Attrufo 1995 r{{v}}e 18:30 ncopp'â Tokyo Channel 12<ref name="Thouny"/>, fuje spenzata â [[TV Tokyo]] e ll'ate TV 'e [[TX Network]] ([[TV Osaka]], [[TVQ Kyushu Broadcasting]], [[TV Hokkaido]], [[TV Setouchi]]), ca mannarono nzemmora ll'anime<ref group=N>Autre â cheste nce steva [[TV Aichi]], ca reva na lebbreca ê 7:35-8:05 r'ô sicconno Gioverì â asciuta.</ref>, se verevano schitto nt'â trirece r{{v}}e pprefetture r{{v}}o Giappone. Ll'utema puntata ascette ô 27 'e Marzo 1996 e pegliaje n'ennece 'e audienza r'ô 10,3%<ref>{{cita web|url=http://ent.nikkeibp.co.jp/ent/bn/9704/report/evan.html|titulo=新世紀エヴァンゲリオン“騒動”小史(増補改訂版)|lengua=ja|acciesso=17 'e Austo 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20010212010121/http://ent.nikkeibp.co.jp/ent/bn/9704/report/evan.html|dataarchivio=12 'e Fevraro 2001}}</ref>, zoè 'e riece meliune 'e crestiane<ref>{{cita web|url=http://j-pop.com/anime/archive/feature/03_evangelion/anno1.html|titulo=Anno Mirabilis|lengua=en|accieso=30 'e Abbrile 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20010217062324/http://j-pop.com/anime/archive/feature/03_evangelion/anno1.html|dataarchivio=17 'e Frevaro 2001}}</ref>. Rint'ô 1997 'a serie ascette n'ata bota ppe televesione â sera tuccanno 'o 5-6% 'e [[Audience#Share|share]], quanno purzine nu 2% jera iudecato n'ennece 'e audienza bbuono<ref name=Tavassi2>{{cita|Tavassi|pp. 258-259}}.</ref><ref>{{cita web|url=http://mantan-web.jp/2011/10/16/20111015dog00m200019000c.html|titulo=深夜アニメ : エヴァ再放送きっかけに大人向けで新市場 元プロデューサー・東さんに聞く|data=16 'e Attrufo 2011|lengua=ja|acciesso=17 'e Austo 2015|urlarchivio=https://archive.is/20130501125002/http://mantan-web.jp/2011/10/16/20111015dog00m200019000c.html|dataarchivio=1º 'e Majo 2013}}</ref>. Aropp{{v}}a ste primme vote nce fujeno nu cuofano 'e allebbreche. Ô 2003 'o sturio Gainax pubbrecaje na nova edizzione r{{v}}a serie anemata, cu 'a ''[[director's cut]]'' r{{v}}a serie e r{{v}}e [[Neon Genesis Evangelion: The Feature Film|dduje cinematografe]] r'ô 1997, nu video accunciato e n'audio 5.1, annumenata ''Renewal edition''<ref name=Cavallarop60>{{cita|Cavallaro 2009|p. 60}}.</ref>.
 
==== Edizzione taliana ====
Ll'edizione taliana 'e ''Neon Genesis Evangelion'' fuje spenzata â [[Dynamic Italia]]. LL'addoppiaggio fuje faciuto rint'â Cooperativa Eddy Cortese e dereggiuta â [[Fabrizio Mazzotta]] (ppe 'e primme seie puntate) e Paolo Cortese (pe ll'ati vinte)<ref>{{cita web|url=http://www.antoniogenna.net/doppiaggio/anim/neongenesisevangelion.htm|titulo=Neon Genesis Evangelion|editore=[[Il mondo dei doppiatori]]|acciesso=9 'e Abbrile 2015}}</ref> e verette nzertà, cu [[Gualtiero Cannarsi]], ô "derittore artisteco", n'ommo ncumbenzato 'e verè tutt{{v}}a lucalizzazzione<ref>{{cita web|url=http://www.nippofan-magazine.it/nippofan/intervista%20Gualtiero.htm|titulo=Intervista a: Gualtiero Cannarsi|data=11 'e Decembre 2002|acciesso=9 'e Noviembro 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20021211093439/http://www.nippofan-magazine.it/nippofan/intervista%20Gualtiero.htm|dataarchivio=11 'e Decembre 2002}}</ref>.
 
'A serie fuje spenzata nt'â trirece [[VHS]] cu 'e puntate ''director's cut'' e asciute ntra ô 1997<ref>{{cita web|url=http://www.dynamicitalia.it/sezioni/video/dynamic_collection/di602_evangelion/di60201/index.htm|titulo=Evangelion VHS 1|editore=Dynamic Italia|acciesso=9 'e Abbrile 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20021117213933/http://www.dynamicitalia.it/sezioni/video/dynamic_collection/di602_evangelion/di60201/index.htm|dataarchivio=17 'e Noviembro 2002}}</ref> nfin'ô 2001<ref>{{cita web|url=http://www.dynamicitalia.it/sezioni/video/dynamic_collection/di602_evangelion/di60213/index.htm|titulo=Evangelion VHS 13|editore=Dynamic Italia|acciesso=9 'e Noviembro 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20021117074151/http://www.dynamicitalia.it/sezioni/video/dynamic_collection/di602_evangelion/di60213/index.htm|dataarchivio=17 'e Noviembro 2002}}</ref>. Aroppo 'e VHS ascettero â ll'ate ddoje 'e [[DVD]] r'â Dynamic Italia e r'â [[Dynit]]. 'A primma, spenzata â Dynamic, ascette ô 2002, sanza 'e ''director's cut''. 'A seconna, pubbrecata â Dynit e spirata â ''Renewal Edition'' giappunese, ascette ô 2008 nummenata ''Platinum Edition''<ref>{{cita web|url=http://www.dynit.it/scheda.asp?mn=3&ctl=1&iddsc=246|titulo=Neon Genesis Evangelion DVD|editore=[[Dynit]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref><ref>{{cita web|url=http://www.dynit.it/scheda.asp?mn=3&ctl=1&iddsc=627|titulo=Neon Genesis Evangelion Platinum Edition|editore=[[Dynit]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>. Ll'anime ascette ppe televesione ncopp'ô canale [[MTV (Italia)|MTV]]: 'e primme dduje episodie fujeno mise nt'â maratona ''Robothon'' ô 12 'e Decembre 2000, e 'a serie sana sana fuje trasmisa r'ô 2 'e Attrufo 2001<ref>{{cita web|url=http://www.mtv.it/tv/cartoni/evangelion/evangelion.asp|titulo=Evangelion, la nuova genesi|editore=[[MTV (Italia)|MTV Italia]]|acciesso=24 'e Jugno 2013|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20011023035417/http://www.mtv.it/tv/cartoni/evangelion/evangelion.asp|dataarchivio=23 'e Attrufo 2001}}</ref> cu na morra 'e lebbreche<ref>{{cita web|url=http://www.mtv.it/tv/cartoni/ontv.asp|titilo=Il ritorno del vampiro|editore=[[MTV (Italia)|MTV Italia]]|data=7 'e Frevaro 2003|acciesso=24 'e Jugno 2013|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20030207220247/http://www.mtv.it/tv/cartoni/ontv.asp|dataarchivio=7 'e Frevaro 2003}}</ref><ref>{{cita web|url=http://www.animeclick.it/notizia.php?id=17965|titulo=Neon Genesis Evangelion ritorna su MTV!|editore=[[AnimeClick.it]]|data=18 'e Ienmaro 2008|acciesso=24 'e Abbrile 2013}}</ref>. ''Neon Genesis Evangelion'' fuje purzì 'a primma serie anemata giappunese â ascì cu nu [[streaming]] afficiale ncopp'â internet nt'â lengua taliana; r'ô 26 'e Abbrile 2010 ogne Lunnerì fuje pubbrecato ncopp'ô canale 'e [[YouTube]] r{{v}}a Dynit n'episodio novo r{{v}}a ''Platinum'', dispunibbele ppe' ddoje simmane<ref>{{cita web|url=http://www.dynit.it/ultimissime_dettaglio.asp?idnws=546|titulo=Pazzesco! Evangelion gratis su Internet!|editore=[[Dynit]]|data=22 'e Abbrile 2010|acciesso=3 'e Austo 2013}}</ref>. Nu poco aroppo 'e ppuntate fujeno pubbrecate sanza tiermete 'e tiempo ncopp'â [[web TV]] taliana [[Popcorn TV]]<ref>{{cita web|url=http://www.dynit.it/ultimissime_dettaglio.asp?idnws=576|titulo=Arriva Popcorn TV! Gli Anime a portata di un click|editore=[[Dynit]]|data=20 'e decembre 2010|acciesso=3 'e Aùsto 2013}}</ref>.
 
==== Museca ====
{{Articulo prencepale|Museche 'e Neon Genesis Evangelion}}
 
'E museche reggenale r{{v}}a serie anemata, arrecuovete nt'â treje album asciute ntr'ô 1995 e ô 1996, fuje cumpunuta â [[Shirō Sagisu]]<ref name=Refrain/>. Otre 'e cumpisizzione reggenale nce stà cocca museca famusa comm{{v}}a ''[[Suite pe viuluncella solo 'e Johann Sebastian Bach|Suite pe viuluncella solo n.1]]'' e ''[[Herz und Mund und Tat und Leben]]'' 'e [[Johann Sebastian Bach]]<ref name="Cavallarop63">{{cita|Cavallaro|p. 63}}.</ref>, 'o ''[[Messiah]]'' 'e [[Georg Friedrich Händel]]<ref name="Campp249"/>, 'o ''Requiem'' 'e [[Giuseppe Verdi]]<ref name="Cavallarop63"/>, e 'a ''[[Nona Sinfunìa]]'' 'e [[Ludwig van Beethoven]]<ref>{{cita|Napier 2002|p. 428}}.</ref>. 'A sigla jè ''[[Zankoku na tenshi no these]]'' (残酷な天使のテーゼ), ntreppecata r'â cantante [[Yōko Takahashi]]<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2011-05-25/songs-from-evangelion-other-anime-win-jasrac-awards|tito=Songs From Evangelion, Other Anime Win JASRAC Awards|editore=[[Anime News Network]]|data=25 'e Majo 2011|acciesso=7 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>. 'A museca fenale jè ''[[Fly Me to the Moon]]''<ref name="Campp249"/>, scritto â [[Bart Howard]] e ntreppecato r'â cantante ngrese Claire Littley e 'e recetante femmene r{{v}}e perzunagge r{{v}}a serie, [[Megumi Hayashibara]], [[Kotono Mitsuishi]] e [[Yūko Miyamura]], cagnanno â episodio â episodio<ref>{{cita|Sony Magazines|vol. 26, pp. 25-26}}.</ref>.
 
=== Manga ===
{{Articulo prencepale|Capitule 'e Neon Genesis Evangelion}}
[[File:ROC-NCL-AAC Neon Genesis Evangelion Iron Maiden 2nd tankobon 20170624.jpg|thumb|left|upright=0.9|Cocco vvolume 'e ''Evangelion Iron Maiden'']]
 
'O manga 'e ''Neon Genesis Evangelion'', scritto e disegnato â [[Yoshiyuki Sadamoto]], [[character designer]] r{{v}}a serie reggenale, debbuttaje ô 1994 ncopp{{v}}a revista ''[[Shōnen Ace]]''<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2013-04-30/evangelion-manga-to-end-in-2-more-chapters|titulo=Evangelion Manga to End in 2 More Chapters|editore=[[Anime News Network]]|data=30 'e Abbrile 2013|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>, pubbrecata â [[Kadokawa Shoten]]<ref name="Takeda16"/>. Asciuto sanza respettà nu chiano mpreciso<ref>{{cita|Sony Magazines|vol. 30, p. 30}}.</ref>, 'o manga fuje spurtate r'ô 78º capitulo ncopp'ã na revista nova ''[[seinen]]'' sempe r{{v}}a Kadokawa, ''[[Young Ace]]''<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2009-03-21/kadokawa-to-launch-young-ace-magazine-with-eva-in-july|titulo=Kadokawa to Launch Young Ace Magazine with Eva in July|editore=[[Anime News Network]]|data=23 'e Marzo 2009|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>. 'O manga fernette aropp'â 96 capitule ca 'a pubbrecazzione r{{v}}o ''final stage'' ô Jugno r'ô 2013<ref>{{cita web|url=http://mantan-web.jp/2013/07/04/20130703dog00m200048000c.html|titulo=新世紀エヴァンゲリオン : 貞本版マンガ最終回が再掲載 安野モヨコらの祝福コメントも|data=4 'e Julio 2013|acciesso=14 'e Fevraro 2014|lengua=ja}}</ref><ref>{{cita web|url=http://www.gainax.co.jp/anime/eva/news/0379.html|titulo=貞本義行『新世紀エヴァンゲリオン』ついに完結!|data=24 'e Majo 2013|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=ja|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20130815041513/http://www.gainax.co.jp/anime/eva/news/0379.html|dataarchivio=15 'e Aùsto 2013}}</ref>. 'E capitule aroppo fujeno raccuovete nt'â quattuordece ''[[tankōbon]]''<ref>{{cita web|url=http://www.kadokawa.co.jp/comic/bk_detail.php?pcd=199999713115|titulo=新世紀エヴァンゲリオン 第1巻|editore=[[Kadokawa Shoten]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=ja}}</ref>. 'A pubbrecazzione fernette ô 20 'e Noviembro 2014, quanno ascette 'o quattuordecesemo e utemo tankōbon<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2014-04-28/evangelion-manga-final-volume-to-add-28-new-pages|titulo=Evangelion Manga's Final Volume to Add 28 New Pages|editore=[[Anime News Network]]|data=28 'e Abbrile 2014|acciesso=3 'e Julio 2014|lengua=en}}</ref>.
 
'O manga fuje pubbrecato nt'â lengua taliana â [[Planet Manga]] r'â [[Panini Comics]]. Rint'â primma pubbrevazzione fuje spartuto nt'â vintotto nummere â mmità 'e recenale. Aroppo â chesta nce fuje na seconnna comm'à reggenale, nnumenata ''Evangelion Collection''<ref>{{cita web|url=http://www.paninicomics.it/web/guest/collane_dettaglio?id=1092|titulo=Le nostre collane - Evangelion|editore=[[Panini Comics]]|data=30 'e Settiembre 2009|acciesso=9 'e Noviembro 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20130528043936/http://www.paninicomics.it/web/guest/collane_dettaglio?id=1092|dataarchivio=28 'e Majo 2013}}</ref>.
 
=== Manga spin-off ===
Fujeno criate nu registro 'e ''[[spin-off]]'' spirate â ll'annevierzo 'e ''Evangelion'':
* ''[[Evangelion Iron Maiden]]'' (新世紀エヴァンゲリオン 鋼鉄のガールフレンド2nd, ''Shin seiki Evangerion - Kōtetsu no gārufurendo sekando''), nu manga ''[[shōjo]]'' 'e Fumino Hayashi, spirato â rialtà 'e ll'utema puntata r{{v}}a serie reggenale. Se schiaia nt'â scola 'e Neo Tokyo-3 e parla 'e ll'ammure r{{v}}e perzunagge cchiù mpurtante 'e ll'anime. 'O manga, pubbrecato ncopp'â ''[[Monthly Asuka]]'' r'ô 2003 ô 2005, fuje raccuoveto nt'â seje ''tankōbon''.
* ''[[Neon Genesis Evangelion The Shinji Ikari Raising Project]]'' (新世紀エヴァンゲリオン 碇シンジ育成計画, ''Shin seiki Evangerion - Ikari Shinji ikusei keikaku''), nu manga ''[[shōnen]]'' 'e Osamu Takahashi.
* ''[[Evangelion: Angelic Days]]''|新世紀エヴァンゲリオン 学園堕天録|Shin seiki Evangerion - Gakuen datenroku}}, nu manga ''shōjo'' 'e Ming Ming, pubblrecato r'ô Marzo 2008 ô decembre 2009 ncopp'â ''Monthly Asuka'' e spenzato rint'â quattre ''tankōbon''.
* ''[[Evangelion - Detective Shinji Ikari]]''|新世紀エヴァンゲリオン 碇シンジ探偵日記, ''Shin seiki Evangerion - Ikari Shinji tantei nikki''), nu manga 'e Takumi Yoshimura, arò Shinji jè nu detective nzemmora â Kaworu. Fuje pubbrecato pp'a primma bota ncopp'â ''Monthly Asuka'' r'ô 24 'e Frevaro ô 24 'e Noviembro 2010<ref>{{cita web|url=http://www.animeclick.it/news/24145-annunciato-nuovo-manga-su-evangelion-shinji-ikaris-detective-journal|titulo=Annunciato nuovo manga su Evangelion: Shinji Ikari's Detective Journal|editore=[[AnimeClick.it]]|data=30 'e Iennaro 2010|acciesso=8 'e Aùsto 2013}}</ref>, 'o manga fuje raccuoveto int'â dduje ''tankōbon''.
* ''[[Petit Eva - Evangelion@School]]'' (ぷちえゔぁ〜EVANGELION@SCHOOL〜, ''Puchi Eva ~Evangerion atto sukūru~''), na serie int'â nu stile [[super deformed]] disegnata â Ryūsuke Hamamoto. Aroppo ca fuje pubbrecata ô 2008 ncopp'â ''[[Monthly Shōnen Ace]]'', ll'opera fuje raccuoveta e spenzata rint'â ruje volume. Otr'ô manga nce stà nu [[Original Net Anime|ONA]] 'e vintiquattre episodie 'e treje menute ogneduno.
 
=== ''Rebuild of Evangelion'' ===
{{Articulo prencepale|Rebuild of Evangelion}}
 
Ô 2006 Hideaki Anno annunziaje 'a fravecazzione 'e ''Rebuild of Evangelion'' (ヱヴァンゲリヲン新劇場版, ''Evangerion shin gekijōban'')<ref>{{cita web|url=http://khara.weblogs.jp/hideakianno/personal-biography.html|titulo=Hideaki Anno Biography|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20100718101128/http://khara.weblogs.jp/hideakianno/personal-biography.html|dataarchivio=18 'e Julio 2010|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>, na serie cinematografeca 'e quattre capitule<ref>{{cita web|url=http://www.gainax.co.jp/company/news/0027.html|titulo=エヴァンゲリオン<新劇場版>REBUILD OF EVANGELION(仮題)全4部作、製作発表!|editore=[[Gainax]]|data=9 'e Settiembre 2006|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=ja|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20131023061746/http://www.gainax.co.jp/company/news/0027.html|dataarchivio=23 'e Attrufo 2013}}</ref>. Desfazio fujeno rializzate â 'o stisso staff r{{v}}a serie anemata ma a n'ata suggietà, 'o [[Sturio Khara]], ca fuje funnata â Hideaki Anno 'a posta pp{{v}}o ''Rebuild''<ref>{{cita|Tavassi|pp. 476-477}}.</ref>.
 
=== Videogame ===
{{Articulo prencepale|Videogames 'e Neon Genesis Evangelion}}
 
'A serie spiraje na massaria 'e videogames, nisciuno mperrò spenzato â ll'Italia.
 
=== Cinematografo live-action ===
Ò Majo r'ô 2003 fuje annunziato nu [[live action]] r{{v}}a serie anemata ô [[Festival 'e Cannes]]<ref>{{cita|Fujie, Foster|p. 134}}.</ref><ref>{{cita web|url=http://www.highbeam.com/doc/1G1-119333452.html|titulo=Live-action version of Japanese anime TV series, 'Neon Genesis Evangelion', in the works|data=21 'e Majo 2003|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>. 'O cinematografo sarrìa stato rializzato r'ê suggità [[ADV Films]], [[Gainax]] e [[Weta Workshop]]. 'O capo 'e ll'ADV Films, John Ledford, cunfermmanno 'o sbucetià ncopp'â fravecazzione r{{v}}o cinematografo, ricette ca: «Cunsideranno 'a qualetà e 'a mprurenza r{{v}}o titulo r{{v}}a Gainax, ll'abbertà r{{v}}a Weta 'e ccrià affiette speciale, e a gruossa sperienza nuosta 'e ''marketing'' e 'e anemazzione giappunese, stu pruggietto je una 'e chille canze ca te capetano schitto na bota nt'â tutta na bita»<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2003-05-21/live-action-eva-press-release|titulo=Live Action Eva Press Release|data=21 'e Majo 2003|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>. Ô 2005 'o cofunnatore 'e ll'ADV, Matt Greenfield, ricette ca 'o cinematografo sarrìa stato alleggestrato nt'â n'anno, «ma ammacare nt'â treje o quattre anne»<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/convention/2005/kamikazecon|autore=Jeff La Vergne|titulo=Kamikazecon|editore=[[Anime News Network]]|data=27 'e Marzo 2005|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>. Pare ca 'a suggità ngarraje â avé «'a mmità r{{v}}e 100-120 meliune 'e dollare mmerecane» ca nce vulevano pp{{v}}o fravecà<ref>{{cita web|url=http://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune_archive/2005/12/12/8363101/index.htm|titulo=It's... Profitmón!|autore=Daniel Roth|data=12 'e Decembre 2005|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>.
 
Ô 2004 'a Weta pubbrecaje 'e primme buzzette ca sarrìano servute â fravecà 'e custume, 'e scenografie e ll'affiette speciale<ref>{{cita web|url=http://www.wetaworkshop.co.nz/projects/filmography/galleries/neon_genesis|titulo=Neon Genesis Evangelion - Concept Gallery|autore=Stephen Crowe|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20060615062529/http://www.wetaworkshop.co.nz/projects/filmography/galleries/neon_genesis|editore=Weta Workshop|dataarchivio=15 'e Jugno 2006|acciesso=10 'e Aùsto 2013|lengua=en}}</ref>. Nt'â sti vvuozze nu sacco 'e perzunagge tenevano nuomme devierze : Rei Ayanami sarrìa arreventata ''Ray'', Asuka ''Kate Rose'' e Misato ''Susan Whitnall''<ref>{{cita web|url=http://www.cgsociety.org/index.php/CGSFeatures/CGSFeatureSpecial/neon_genesis_evangelion_concept_art_from_weta|titulo=Neon Genesis Evangelion concept art from Weta|editore=CGSociety|data=16 'e Iennaro 2004|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref><ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2004-01-19/live-action-eva-sketches-online|titulo=Live Action Eva Sketches Online|data=19 'e Iennaro 2004|editore=[[Anime News Network]]|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>. Tuttavota aroppo nun se sapette cchiù niente', e 'e ''concept art'' ncopp'ô sito afficiale r{{v}}a Weta sbanettero<ref group=N>'O [http://www.wetaworkshop.co.nz/projects/filmography/galleries/neon_genesis nnerizzo reggenale] ([https://web.archive.org/web/20050419203407/http://www.wetaworkshop.co.nz/projects/filmography/galleries/neon_genesis archiviato] ô 19 'e abbrile 2005) r'â gallarìa mmò jè nu redirect â 'o sito novo r{{v}}a Weta. Ll'uneca scheda arò bene annummenato ''Evangelion'' jè chella r{{v}}o designer [http://www.wetanz.com/christian-pearce/ Christian Pearce] ([https://web.archive.org/web/20091122031951/http://www.wetanz.com/christian-pearce archiviato] ô 22 'e Noviembro 2009), ca parlanno r{{v}}o pruggetto live action 'e ''Evangelion'' rice: "Pity it bummed out." ("Piccato ca jè falluto").</ref>. Mperrò ô 2009, rint'â ll'Anime Central Convention 'e Rosemont, Matthew Greenfield ricette ca 'a fravecazzione sarrìa accumenciata «nnitto nfatto, e nun stongo pazzianno». Greenfield arrechiaraje ca nun puteva ricere niente cchiù ppe mmiezzo r{{v}}e cuntratte, sempe cchiù abbecene<ref>{{cita web|url=http://www.aintitcool.com/node/41089#evangelion|titulo=AICN Anime - Signs of Live on Live Action Projects|autore=Scott Green|data=15 'e Majo 2009|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>. Cocco mese aroppo, ô Frevaro 2010, 'o prodduttore r{{v}}o cinematografo, Joseph Chou, cunfirmaje chillo ca ricette 'o cardascio, ricenno ca jera capace ca accumenciajeno â alleggestrà ô 2011<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2010-02-04/producer/live-action-evangelion-project-still-active|titulo=Producer: Live-Action Evangelion Project Still Active|data=4 'e Frevaro 2010|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>. Rint'ô Aùsto 'e chill'anno tuttavota ll'ADV ntimaje ô sturio Gainax. Secunn'â ll'ADV, 'a Gainax nun bulette «remmerà â ll'obbreche suoje» 'e cuntratto e 'e «cuermà 'o leggitemo accatteto r{{v}}e derette 'e autore» r{{v}}o sturio mmerecano<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2011-08-12/adv-sues-gainax-over-live-action-evangelion-option|titulo=ADV Sues Gainax Over Live-Action Evangelion Option|data=12 'e Attrufo 2011|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>.
 
== Accuoveto ==
=== Pubbreco ===
[[File:Máquina Evangelion AVM-600 (14204358541).jpg|thumb|Machena ca spenza venezziane 'e ''Evangelion'']]
 
Subbeto appriesso â primma asciuta, ''Neon Genesis Evangelion'' arreventaje 'o iusso 'e nu sacco 'e nteressie ntr'â ll'appassiunate 'e anemazzione, ca se spartettero int'â dduje partite. Â nu lato nce stevano chille ca â alludajeno comm{{v}}a «'a cchiù bbella serie anemata 'e sempe», e â ll'atu lato chille ca â iorecajeno «'a cciù muntata 'e tutt{{v}}e ttiempe»<ref name="Crandol">{{cita web|autore=Mike Crandol|url=http://www.animenewsnetwork.com/review/neon-genesis-evangelion/dvd-1/by-mike-crandol|titulo=Neon Genesis Evangelion (Review) DVD 1: Platinum Edition|editore=[[Anime News Network]]|data=4 'e Aùsto 2004|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>. N'atu iusso 'e allaio fujeno cierte scene 'e sesso o 'e biulenza r{{v}}o diciuttesemo e r{{v}}o vintesemo episodio r{{v}}a serie<ref>{{cita|Kentaro|p. 155}}.</ref><ref>{{cita|Fujie, Foster|p. 162}}.</ref>, e ll'uteme ddoje puntate<ref name="Solomon">{{cita web|autore=Charles Solomon|url=http://articles.latimes.com/2002/apr/10/entertainment/et-solomon10|titulo=Anime Series Draws on a World of Alienation|editore=[[Los Angeles Times]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref> ca ntravugliajeno nu cuofano 'e appassiunate<ref>{{cita|Cavallaro|p. 54}}.</ref>. Purzì ccà 'o pubbreco se spartette nt'â dduje fazzione, ntr'â cchille ca fujeno accuonce assaje r{{v}}e puntate, crerenno ca jerano «prufonne», e chille ca 'mmece 'e creticajeno, penzanno ca 'o gnefecato jera sulo «fegneticcio»<ref name="Solomon"/>. Abbenché nce fuje tutt{{v}}o allaio ppe ll'urdeme episodie, ''Neon Genesis Evangelion'' avette na gruossa annumenata<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/press-release/2013-11-11/evangelion/3.0-you-can-not-redo-is-coming-to-theaters-across-the-u.s-and-canada-in-january-2014|titulo=Evangelion: 3.0 You Can (Not) Redo is Coming to Theaters Across the U.S. and Canada in January 2014|editore=Anime News Network|data=11 'e Noviembro 2013|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>, tanto nt'ô paise suojo<ref name="Lawrence"/> ca â fora<ref>{{cita web|autore=Michael Toole|url=http://www.animenewsnetwork.com/the-mike-toole-show/2011-06-05|titulo=The Mike Toole Show|data=5 'e Jugno 2011|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=21 'e Frevaro 2014|lengua=en}}</ref><ref>{{cita web|url=http://www.tv-asahi.co.jp/ss/254/special/top.html|titulo=SmaSTATION!!|data=2007|editore=[[TV Asahi]]|acciesso=9 'e Novembrio 2015|lengua=ja}}</ref>. Grazzie â stu accuoveto 'a serie avette aurienza 'e na morra 'e sturiuse giappunise<ref name="Thouny"/>, arrevennanno nu [[fenomeno 'e suggità]]<ref>{{cita|Ishikawa|p. 71-77}}.</ref> accussì gruosso â mpruenzà ll'anemazzione giappunese sana sana. Secunn'â rrevista ''Newtype'', appriesso ê llebbreche r{{v}}a serie, trasmise ô 1997 'e notte, nce fuje na crescetura â ntrasatta 'e anime spenzate 'e notte maje beruta primma; si rint'ô 1996 nce steva schitto na serie ca fuje trasmisa â sirata, ô 1997 'o nummero sajiette â rurece, e arruppiaje ll'anno appriesso: «''Eva'' cagnaje 'a [sub]cultura ''otaku'' sana sana. [...] Fuje ll'accumenzaglia 'e na cosa nova, e appriesso nce fujeno nu cuofano 'e titule ca assumegliajeno â isso»<ref name=New>''An instrument of change'', ''Newtype USA'', vol. 5, n. 12, p. 31, Decembre 2006.</ref>.
 
Pe mmiezzo 'e sta annumenata 'a serie ascette nt'â nu sacco 'e vutazziune. Subbetto aroppo ca ascette ppe' televesione verborazia, ''Neon Genesis Evangelion'' fuje aletta «serie anemata cchiù bbella r{{v}}o mumiento» nt'â ddoje vutazziune r'ô 1996 e r'ô 1997 r{{v}}a revista ''[[Animage]]''<ref>{{cita web|url=http://animage.jp/old/gp/gp_1996.html|titulo=第18回アニメグランプリ [1996年5月号]|editore=[[Animage]]|lrngua=ja|acciesso=9 'e Noviembro 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20131014172959/http://animage.jp/old/gp/gp_1996.html|dataarchivio=14 'e Attrufo 2013}}</ref><ref>{{cita web|url=http://animage.jp/old/gp/gp_1997.html|titulo=第19回アニメグランプリ [1997年6月号]|editore=[[Animage]]|lengua=ja|acciesso=9 'e Noviembro 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20131014173011/http://animage.jp/old/gp/gp_1997.html|dataarchivio=14 'e Attrufo 2013}}</ref>. Quanno ascette 'a stissa votazzione ô 1998 'o cinematografo ''[[The End of Evangelion]]'' appassaje 'o primmo puosto e ''Evangelion'' arreventaje 'o primmo [[media franchise|franchise]] â jessere premmiato treje bbote una appriesso â ll'ata<ref>{{cita web|url=http://animage.jp/old/gp/gp_1998.html|titulo=第20回アニメグランプリ [1998年6月号]|editore=[[Animage]]|lengua=ja|acciesso=9 'e Noviembro 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20140929231718/http://animage.jp/old/gp/gp_1998.html|dataarchivio=29 'e Settiembre 2014}}</ref>. Ô 2005 'a televesione [[TV Asahi]] nzertaje ll'anime ô vintesemo puosto ntra 'e ciento serie anemate cchiù apprezzate 'e sempe r{{v}}o pubbreco giappuneso<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2005-09-23/tv-asahi-top-100-anime|titulo=TV Asahi Top 100 Anime|data=23 'e Settiembre 2005|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=17 'e Frevaro 2014|lengua=en}}</ref><ref>{{cita web|url=http://www.tv-asahi.co.jp/anime100/contents/ranking/cur/index.html|titulo=日本全国徹底調査!好きなアニメランキング100|editore=[[TV Asahi]]|lengua=ja|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20051215201948/http://www.tv-asahi.co.jp/anime100/contents/ranking/cur/index.html|acciesso=9 'e Noviembro 2015|dataarchivio=15 'e Decembre 2005}}</ref>. Nu fatto spiccicato se avette ô 2006, quanno sagliette ô seconno puosto<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2006-10-13/japan's-favorite-tv-anime|titulo=Japan's Favorite TV Anime|data=13 'e Attrufo 2006|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=18 'e Frevaro 2014|lengua=en}}</ref><ref>{{cita web|url=http://www.tv-asahi.co.jp/anime100/contents/2006user/cur/|titulo=月バラ2時間スペシャル 芸能界アニメ通が集結!徹底調査アニメランキング100|editore=[[TV Asahi]]|lengua=ja|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20070914231821/http://www.tv-asahi.co.jp/anime100/contents/2006user/cur/|acciesso=9 'e Noviembro 2015|dataarchivio=14 'e Settiembre 2007}}</ref>. Rint'ô Japan Media Arts Festival 'e chill'anno fuje dimannato â 80&#160;000 fan giappunise quale jera 'o «cchiù mmeglio anime 'e sempe», e 'a serie ngarraje 'a primma pusizzione<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2006-10-04/top-10-anime-and-manga-at-japan-media-arts-festival|titulo=Top 10 Anime and Manga at Japan Media Arts Festival|data=4 'e Attrufo 2006|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=24 'e Julio 2014|lengua=en}}</ref>.
 
Ô 2007 'e paggene web ''One's Communication'' e ''Otaba'' facettero nu avveduto sturio ncopp'â ll<nowiki>'</nowiki>''otaku'' e ncopp'â ll'appassiunate 'e anemazzione giappunese; â dimanna ncopp'â serie anemata ca hê aveva fatte arreventà otaku ll'appassiunate rettero na massaria 'e resposte, arò ''Evangelion'' steva â siconna pusizzione<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2007-05-31/survey-roots-otaku|titulo=Survey about "Roots" of Otaku Lifestyle Published|editore=[[Anime News Network]]|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>. Nt'â na vutazzione r'ô 2010 'e ll'Univerzità Politecneca 'e Tokyo ncopp'ô titulo r{{v}}a cultura giappunese ca pò rappresentà 'o [[Cool Japan]], ''Neon Genesis Evangelion'' ascette ô siesto puosto nt'â categurìa 'e ll'«anemazzione» cu ô 38% r{{v}}e vute<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2010-05-20/japan-surveyed-on-anime-manga-other-cultural-exports|titulo=Japan Surveyed on Anime, Manga, Other Cultural Exports|editore=[[Anime News Network]]|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>. Ô 2013 'mmece 'a suggittà Neo Marketing addimandaje â 500 crestiane ntr'â 'e vinte e 'e sissant'anne ll'anime cchiù «raccuannabbele ppe nu pubbreco 'e fora», e ''Evangelion'' sagliette ô settemo puosto<ref>{{cita web|url=http://www.animeclick.it/news/34839-gli-anime-piu-esportabili-allestero-secondo-il-pubblico-giapponese|titulo=Gli Anime più esportabili all'estero secondo il pubblico giapponese|data=2 'e Jugno 2013|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>.
 
=== Criteca ===
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 85%; background:#white; color:black; width:30em; max-width: 30%;" cellspacing="5"
| style="text-align: left;" |
Quanno aggia beruto â '' Evangelion'' pp{{v}}a primma bota (nfin'ô quattuordecesemo episodio) aggia penzato ca Hideaki Anno heva faciuto tutto zò ca bulevo ffà ij. Nu bulevo ffà cchiù niente, pecché a chillu mumento â annanze nce avarrìa penzato Anno ppe mme. Ma aroppo nu mese â cunchiusione r{{v}}a serie m'addunaje r{{v}}e sentemiente ca mme sorzetaje ''Evangelion''. 'O fenale nun me scuntentaje. Anze, mm'addecreiaje. Ma nun 'a vereje cchiù comm{{v}}a n'opera diffinnitiva. Bulevo crià coccos{{v}}ato.
|-
| style="text-align: right;" |[[Hiroki Endo]]<ref>{{cita libro|autore=Hiroki Endo|titulo=Eden 1|data=16 'e Marzo 1996|editore=Panini Comics|paggena=426|isbn=978-88-6589-803-1}}</ref>
|}
Cunziderata â nu sacco 'e sturiuse nu capodopera<ref>{{cita|Bolton|p. 108}}.</ref>, ''Evangelion'' arreventaje 'a serie anemata giappunese cchiù mpopulare r{{v}}e Nuànta<ref name=Macwilliams>{{cita libro | anno = 2008 | autore = Mark Wheeler Macwilliams|titulo=Japanese Visual Culture: Explorations in the World of Manga and Anime|editore=M.E. Sharpe|cità=Armonk|lengua=en|paggene=56-57|ISBN = 0-7656-1601-7 }}</ref><ref>{{cita libro|autore=Helen McCarthy|titulo=500 Essential Anime Movies: The Ultimate Guide|editore=HarperCollins|capitulo=Evangelion: Death And Rebirth|anno=2008|paggene=96-97|lengua=en|isbn=978-0-06-147450-7}}</ref>. Secunn'â Amos Wong 'e ''Aerial Magazine'': «Ncucciannolo [Hideaki Anno], fuje iudecato r{{v}}a criteca giappunese, e aroppo int'â ll'Europa e â Amereca, cummo ll'anime cchiù mpurtante 'e ll'anne nuanta»<ref name="Wong"/>. 'A criteca mmerecana Susan J. Napier mprofecaje na meta 'e bote â ''Neon Genesis Evangelion'' , annumenannola, nzemmora â ate anime commm'â ''[[Princess Mononoke]]'' e ''[[Ghost in the Shell]]'', «n'opera straurdinaria e cumpressa», nu mpurtante asempio 'e «anime 'e cereviello»<ref>{{cita|Napier 2001|p. 18, 96}}.</ref>. 'A paggena web Madman.com 'o nzertaje ô primmo puosto nt'â ''top 20 anime'' suoja<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/press-release/2012-05-10/the-fans-have-spoken/neon-genesis-evangelion-is-number-one-with-a-bullet|titulo=The Fans Have Spoken: Neon Genesis Evangelion Is Number One With A Bullet|data=10 'e Majo 2012|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=16 'e Frevaro 2014|lengua=en}}</ref>. ''[[IGN]]'' 'o mpizzaje 'o recemo ntr'â 'e «meglio serie anemate 'e sempe», alludanno 'e tieme e 'a prufonna sammena r{{v}}e perzunagge: «Nisciun'ara serie 'e anemazzione giappunese fuje capace 'e c'ammagà cu na storia 'e fantascenza accussì adderitta»<ref>{{cita web|url=http://uk.tv.ign.com/top-100-animated-tv-series/10.html|titulo=Neon Genesis Evangelion|editore=[[IGN (sito web)|IGN]]|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20131014044811/http://uk.tv.ign.com/top-100-animated-tv-series/10.html|dataarchivio=14 'e Attrufo 2013}}</ref>. Siconno Mike Hale r{{v}}o ''[[The New York Times]]'', ''Neon Genesis Evangelion'' «jè n'anime superiore, nu mecha 'e na strana prufonnetà»<ref>{{cita web|autore=Mike Hale|url=http://www.nytimes.com/2009/09/18/movies/18evangelion.html|titulo=Movie Review, Evangelion 1.0 You Are (Not) Alone|editore=[[The New York Times]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20140223131110/http://www.nytimes.com/2009/09/18/movies/18evangelion.html|dataarchivio=23 'e Frevaro 2014}}</ref>. Ppe Charles Solomon r{{v}}o ''[[Los Angeles Times]]'', 'a serie è «n'opera maliusa e pettemusa»<ref name="Solomon"/>. Sicunno 'o scrittore taliano Andrea Fontana, ''Evangelion'' jè ll'accuppatura e uno r{{v}}e «migliatèche» 'e ll'anemazzione giappunese<ref>{{cita web|autore=Andrea Fontana|url=http://www.nonsolomanga.it/anime/eva_articolo-af.htm|titulo=Neon Genesis Evangelion: l'apoteosi dell'anime|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20080229123512/http://www.nonsolomanga.it/anime/eva_articolo-af.htm|dataarchivio=29 'e Frevaro 2008|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>.
 
Martin Theron 'e [[Anime News Network]] alludaje 'a museca, 'o «particulare» character design 'e Sadamoto e 'o «schicchettuso» mecha design 'e Yamashita<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/review/neon-genesis-evangelion/dvd-3|titulo=Neon Genesis Evangelion (Review) DVD 3: Platinum Edition|editore=[[Anime News Network]]|autore=Martin Theron|data=18 'e Marzo 2005|lengua=en|acciesso=9 'e Abbrile 2015}}</ref>. Ati lode benettero â Peter Cahill 'e Ex.org, ca remase cuoncio assaje r{{v}}o tierzo e r{{v}}o quarto episodio<ref>{{cita web|url=http://www.ex.org/2.1/19-eva02.html|titulo=Neon Genesis Evangelion - Genesis 0:2|autore=Peter Cahill|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20000208121636/http://www.ex.org/2.1/19-eva02.html|dataarchivio=8 'e frevaro 2000|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref> e â Matt Jong 'e Anime News Network<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/review/neon-genesis-evangelion/dvd-1/by-matt-jong|titulo=Neon Genesis Evangelion (Review) DVD Vol. 1|editore=[[Anime News Network]]|autore=Matt Jong|lengua=en|acciesso=9 'e Attrufo 2013}}</ref>. Tuttavòta, Anime-planet.com<ref>{{cita web|url=http://www.anime-planet.com/reviews/a390.html|titulo=Neon Genesis Evangelion Review|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20080410002057/http://www.anime-planet.com/reviews/a390.html|dataarchivio=10 'e Abbrile 2008}}</ref> e Animecritic.com facettero cocca tagliarella ppo' 'o lato tecneco, specie pp{{v}}o fatto ca beneno sempe ausate mmaggene ggià ausate primma<ref>{{cita web|url=http://www.animecritic.com/evangelion/anr-evangelion.html|titulo=Neon Genesis Evangelion Review|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20131004215400/http://www.animecritic.com/evangelion/anr-evangelion.html|dataarchivio=4 'e Attrufo 2013|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>. Ntr'â chille ca aizarono tagliarelle ncontr'â serie nce steva 'o leggista [[Yoshiyuki Tomino]], ca critecaje ntuosto 'a ntramarja e 'e perzunagge 'e Evangelion. Siccunno Tomino, 'e criature 'e ll'opera «nun s'anna buluto sulo arricrià o fà arrecrià 'o pubbreco», bulenno fà beré «ca tutte 'e crestiane ô munno songo addecettute» e schiantuse: «Ij nu penzo ca jè na opera 'e arte. Nuje [legiste] avimma fà beré ê crestiane cummo ponno campà e avé na bita bella, chiena, ncoraggianno 'o senzo 'e cummunetà. Nu posso beré n'opera ca rice n'ata cosa»<ref>''Animerica Interview: Yoshiyuki Tomino'', ''Animerica'', vol. 8, nº 2, Viz Media, Mmarzo 2000, p. 36.</ref>. Sicunno Mike Crandol 'e Anime News Network, «''Evangelion'' je una r{{v}}e cchiù bbelle opere 'e anemazzione maje rializzate»<ref name="Crandol"/>. 'O cardascio suojo, Zac Bertschy, ricette na cosa spiccicata: sicunno â isso, 'a schianta r{{v}}e tagliarelle ncopp'â ''Evangelion'' beneno r'ô poco cereviello e â 'a poca suttigliezza 'e cierte crestiane<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/review/arjuna/dvd-3|titulo=Arjuna (Review) DVD 3|editore=[[Anime News Network]]|autore=Zac Bertschy|data=6 'e Marzo 2003|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>. Allen Divers, ato scrittore 'e Anime News Network, parlanno 'e ll'uteme puntate scrivette ca: «''Evangelion'' jè sempe magnifeco e bellissemo. 'E mmagene cummunecano granda emozzione, e se cunfanne bbuono ê scene». Sicunno 'o ccriteco, 'a ntramaria e 'e tieme 'e ''Neon Genesis Evangelion'' chiereno nu cierto «sfuorzo» 'e cerviello, ppizò nu crestiano sanza chesto n'hê pò piacé e nun 'a pò mango capì: «'E perzunagge e 'a ntramaria 'e ''Evangelion'' sarrìano capace 'e cumpressà â Sigmund Freud»<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/review/evangelion-collection-0-7-dvd|titulo=Neon Genesis Evangelion Collection 0:7 DVD|editore=[[Anime News Network]]|autore=Allen Divers|data=10 'e Iennaro 2002|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref>.
 
Nt'â ll'anne 'a serie anemata ave vengiuto premie mpurtante e nu sacco 'e recanoscemiente. Ô 1996 ''Neon Genesis Evangelion'' e Hideaki Anno fujeno premmiate cummo serie 'e televesione e leggista cchiù mmeglie 'e ll'anno ô Animation Kobe<ref name="AKW">{{cita web|url=http://www.anime-kobe.jp/archive/index.html|titulo=Animation Kobe 96|acciesso=9 'e Abbrile 2015|lengua=ja|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20080512065703/http://www.anime-kobe.jp/archive/index.html|dataarchivio=12 'e Majo 2008}}</ref>. Ô Animation Kobe e ll'anno appriesso 'mmece 'o videogame ''[[Shin seiki Evangelion - Kōtetsu no girlfriend]]'' fuje aleggiuto comm{{v}}o meglio software 'e ll'anno, 'e pellicule ''[[Neon Genesis Evangelion: Death & Rebirth|Death & Rebirth]]'' e ''[[Neon Genesis Evangelion: The End of Evangelion|The End of Evangelion]]'' vengettero'o "Special Audience Choice Award"<ref name="AKW"/> e [[Shirō Sagisu]] 'o veveraggio pp{{v}}a cchiù bbella museca reggenale<ref>{{cita web|url=http://www.gainax.co.jp/special/evamovie/kobe-e.html|titulo=Animation Kobe 1997: An Attendee's Report|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20000712142501/http://www.gainax.co.jp/special/evamovie/kobe-e.html|dataarchivio=12 'e Julio 2000}}</ref>. Sempe chill'anno 'a serie fuje premmiata ô decedottesemo Nihon SF Taisho Award<ref>{{cita web|url=http://www.gainax.co.jp/special/evamovie/sfshow-e.html|titulo="Neon Genesis Evangelion" Honored at Japan SF Awards|editore=[[Gainax]]|acciesso=9 'e Abbrile 2015|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20001022001357/http://www.gainax.co.jp/special/evamovie/sfshow-e.html|dataarchivio=22 'e Attrufo 2000}}</ref>, 'mpattanza cu ''Gamōtei jiken'' 'e [[Miyuki Miyabe]]<ref>{{cita|Bolton|p. XIX}}.</ref><ref>{{cita web|url=http://old.sfwj.jp/list.html|titulo=日本SF大賞について|data=1º 'e Marzo 2014|lengua=ja|acciesso=30 'e Abbrile 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20150721082417/http://old.sfwj.jp/list.html|dataarchivio=21 'e Julio 2015}}</ref> e ô primmo Japan Media Arts Festival<ref>{{cita web|url=http://plaza.bunka.go.jp/english/festival/1997/animation/000284/|titulo=Award-winning Works - Neon Genesis Evangelion|acciesso=9 'e Frevaro 2015|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20090515131658/http://plaza.bunka.go.jp/english/festival/1997/animation/000284/|dataarchivio=15 'e Majo 2009}}</ref>.
 
== Aredetà e mpatto ==
''Neon Genesis Evangelion'' jè rummasta aroppo tant'anne â primma bota c'ascette ppe televesione una r{{v}}e serie anemate giappunese cchiù smatreculate e 'e mprurenza r{{v}}a storia<ref>{{cita libro|curatore=Frenchy Lunning|titulo=Emerging Worlds of Anime and Manga 1|anno=2006|editore=University of Minnesota Press|lengua=en|paggena=133|isbn=978-0-8166-4945-7}}</ref><ref>{{cita web|autore=Madeleine Brand|url=http://www.highbeam.com/doc/1P1-92340244.html|titulo=Review: Two new DVD releases of "Neon Genesis Evangelion"|editore=[[National Public Radio]]|data=19 'e Marzo 2004|acciesso=9 'e Noviembro 2015|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20150924182708/http://www.highbeam.com/doc/1P1-92340244.html|dataarchivio=24 'e Settiembre 2015}}</ref>. Sicunno â 'o criteco e felosefo [[Hiroki Azuma]], 'a serie spartiaje int'â ruje parte ll'anemazzione giappunese<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/convention/2005/substantive-images|titulo=Substantive Images|editore=[[Anime News Network]]|autore=Peter Tatara|data=1º 'e Decembre 2005|lengua=en|acciesso=9 'e Abbrile 2015}}</ref>. Schitto aroppo ô gruosso ntresse ca nce fuje pe essa, 'a [[subcultura]] ''otaku'', ca primma jera lemmetata â na chiorma 'e cocco crestiano, arreventaje nu fenomeno 'e suggittà<ref>{{cita libro | anno = 2009 | autore = Hiroki Azuma|titulo=Otaku: Japan's Database Animals|editore=University of Minnesota Press|cità=Minneapolis|lengua=en|paggena=117|ISBN = 0-8166-5351-8}}</ref>, e 'e llebbreche soje facettero sossere 'o nummero 'e ll'appassiunate 'e anemazzione<ref>{{cita libro|autore=Frenchy Lunning|titulo=Fanthropologies|editore=University of Minnesota Press|anno=2010|paggene215–216|lengua=en|isbn= 978-0-8166-7387-2}}</ref>. Sicunn'ô ''[[Mainichi Shinbun]]'', ''Evangelion'' facette nascere 'a «tierza iennimma ''otaku'', furmat'â tutte chille giuvane arreventate gruosse liggenno ô manga o uardanno â serie 'e televesione aregenale». Ntra llòro se arrechiraje, nzemmora â ll'ate, 'o scrittore [[Tatsuhiko Takimoto]]<ref name="Mainichi"/>. Pe mmiezzo ê sta nnummenata se deffunnette nu gruosso ntresse po munno r'ô [[cosplay]], e preffino 'a parola ''otaku'', primma ausata ppe nzurdà e scamettà, arreventaje nu termene assaje ausato pe ''media''<ref>{{cita web|autore=Inui Tatsumi|url=http://www.nippon.com/en/column/g00255/|titulo=The Expanding Cosplay Universe|data=24 'e Marzo 2015|acciesso=30 'e Julio 2015|lengua=en}}</ref><ref>{{cita web|autore=Carl Gustav Horn|url=http://archive.wired.com/techbiz/media/magazine/16-04/st_15eva|titulo=15th Anniversary: The Cultural Legacy of Neon Genesis Evangelion|editore=[[Wired]]|data=24 'e Marzo 2008|acciesso=30 'e Julio 2015|lengua=en}}</ref>.
 
[[File:Cosplay Libre - Vendredi - Japan Expo Sud 2011 - Marseille - 25 février 2011 - P1010536.jpg|thumb|left|Cosplayer vestuta â Asuka]]
 
'A serie avette nu gruosso mpatto nt'ô mercato<ref name=New/> e ncopp'â [[cultura 'e massa]] giappunese<ref>{{cita libro|anno=2001|autore=T T. Fujitani|titulo=Perilous Memories: The Asia-Pacific War(s)|editore=Duke University Press|paggena= 147|lengua=en|isbn=978-0-8223-8105-1}}</ref>. Sicunno â 'o scrittore Fausto Colombo, ''Neon Genesis Evangelion'' ajotaje a ffà cunziderà 'o vero valoro 'e ll'anime 'e televesione<ref>{{cita libro|autore=Fausto Colombo|titulo=Atlante della comunicazione: cinema, design, editoria, internet, moda, musica, pubblicità, radio, teatro, telefonia, televisione|editore=Hoepli Editore|anno=2005|paggena=39|isbn=978-88-203-3359-1}}</ref>. Si nt'â ll'anne subbetto primma â ll'asciuta soja ll'anemazzione 'e serie viveva nu mumiento 'e gruossa crisa, ''Evangelion'' ngignaje nu novo e luongo tiempo grasso pe ll'anemazzione 'e televesione<ref>{{cita|Fontana, Tarò|p. 105}}.</ref>, annumenato «nova anemazzione 'e serie giappunese». Sicunno 'e sturiuse taliane Guido Tavassi e Andrea Fontana, ll'opera avette na gruossa mprurenza ncopp'â ll'anemazzione 'e serie appriesso<ref>{{cita|Fontana, Donati|p. 132}}.</ref>, accumencianno nu pruciesso 'e cagnamiento nfin'ô radecone<ref>{{cita|Tavassi|p. 278}}.</ref>. Stu novo ''trend'' nmezzaje nu sacco 'e cagnamiente, aizanno â auturità r{{v}}e proddutture, facenno cuncentrà 'e ntramarie nt'â nu nummero 'e puntate cchiù vascio assaje (spisso trirece o vinteseje) e abbecenano 'a leggia â [[cinematografia]]<ref name=Tavassi1/>.
 
Ppe mmezzio r'â «nova anemazzione 'e serie» ngegnata â ll'anime tutt{{v}}e mecha ca benettero aroppo nse cunfajeno a sta nova ncrinazïone, abbannunanno pe sempe 'o ienere roboteco-fantascentifeco spirato ê fateche 'e [[Gō Nagai]], comm'â ''[[Brain Powerd]]'' e ''[[Terrestrial Defense Corp. Dai-Guard]]''<ref>{{cita|Fontana, Donati|p. 137}}.</ref><ref>{{cita|Fontana, Tarò|p. 106, 124}}.</ref>. Sicunno Keisuke Iwata 'e TV Tokyo, ''Evangelion'' avette 'o mmereto 'e vesbeglià ll'anemazzione giappunese e 'e ffà cagnà 'o mercato internazziunale<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2009-01-29/tv-tokyo-iwata-discusses-anime-road-to-survival|titulo=TV Tokyo's Iwata Discusses Anime's "Road to Survival"|editore=[[Anime News Network]]|data=29 'e Iennaro 2009|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>. Int'â ll'Italia fuje una 'e ll'opere ca facettero nascé 'o "Second Impact", addecrianno 'o ienere nt'ô mercato taliano rint'â siconna mmità 'e ll'anne nuànta<ref>{{cita libro|autore=Luca Vanzella|data=2005|titulo=Cosplay culture: fenomenologia dei costume players italiani|paggena=40|editore=Tunué|isbn=978-88-89613-04-7}}</ref>. 'E manera spizeta o no, assaje serie aroppo â ''Evangelion'' 'o zitajeno o imitajeno<ref name="Fontanap123">{{cita|Fontana, Tarò|p. 123}}.</ref>. Stu gruosso nfrusso se pò truà nt'â ''[[serial experiments lain]]'', ''[[RahXephon]]'', ''[[Texhnolyze]]'', ''[[Gasaraki]]'', ''[[Boogiepop Phantom]]''<ref name="Campp249"/>, ''[[Blue submarine no. 6]]''<ref name="Encyclopedia">{{cita|Clements 2006|pp. 184-185, 490}}.</ref>, ''[[Mobile Battleship Nadesico]]''<ref name="Fontanap123"/>, ''[[Dual! Parallel Trouble Adventure]]'', ''[[Megami kōhosei]]''<ref>{{cita|Clements 2006|pp. 167, 490}}.</ref>, ''[[Argento Soma]]'' e ''[[Generator Gawl]]''<ref>{{cita|Fontana, Tarò|pp. 121, 126}}.</ref>. Pure 'o mecha design r'ê ll'Evangelion, cchiù sumegliante â fiùra 'e ll'uommene appietto â 'e serie 'e primma, e 'o design "astratto" 'e ll'Agnele avettero nu gruosso mpatto ncopp'ê serie r{{v}}o stisso ienere benute aroppo<ref name="Tavassi1"/>. Subbeto annanze 'a primma asciuta suoja 'o mercato 'e anemazzione scuppiaje<ref name="Lawrence"/>. Â ll'ate anemature, llegiste e sciniature se sosciajeno â ''Evangelion'', comm'â Tomoki Kyōda, assestente â lleggia 'e ''RahXephon''<ref name="Mainichi"/>, [[Yoko Taro]]<ref>{{cita web|url=https://www.gamesradar.com/i-dont-think-ill-have-a-happy-ending-nier-automata-creative-director-yoko-taro-talks-expectations-and-the-secret-selves-we-keep-hidden/|data=11 'e Abbrile 2018|titulo="I don't think I'll have a happy ending" - Nier: Automata director Yoko Taro talks expectations and our secret selves|lengua=en|acciesso=29 'e Julio 2018}}</ref>, [[Wes Anderson]]<ref>{{cita web|url=http://www.dazeddigital.com/film-tv/article/39514/1/10-films-that-influenced-wes-anderson-and-isle-of-dogs|titulo=10 films that influenced Wes Anderson’s Isle Of Dogs|lengua=en|data=30 'e Marzo 2018|acciesso=29 'e Aùsto 2018}}</ref> e [[Makoto Shinkai]], ca nt'ô 2011 cunfessaje 'e jessere stato mprurenzato r'ô stile 'e Hideaki Anno e 'e jessere remasto cuoncio assaje ê ll'uteme puntate<ref>{{cita web|autore=Todd Ciolek|url=http://www.animenewsnetwork.com/convention/2011/new-york-comic-con/15|titulo=New York Comic-Con 2011 Makoto Shinkai Panel|data=15 'e Attrufo 2011|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>: «Ll'anime n'anna avé ppe fforza nu cuofano 'e azzione e 'e muvemiento. Cierti bbote se pò pure parlà 'e pparole o, adderettura, r{{v}}o ffaglio r{{v}}e pparole. E 'e sti ccose nun se parla assaje»<ref>{{cita web|autore=Roland Kelts|url=http://www.yomiuri.co.jp/dy/features/arts/T120210005792.htm|titulo=Soft power hard truths / Shinkai engages intl anime fans|data=17 'e frevaro 2012|editore=[[Yomiuri Shinbun]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20120217194212/http://www.yomiuri.co.jp/dy/features/arts/T120210005792.htm|dataarchivio=17 'e Frevaro 2012}}</ref>. Ntr'â 'e paricchie serie cu ntimazziune â ''Evangelion'' nce stà ''[[Abenobashi]]''<ref>{{cita|Fontana, Tarò|p. 161}}.</ref>, ''[[FLCL]]''<ref>{{cita libro|autore=Steven T. Brown|data=2006|titulo=Cinema Anime|paggena=148|editore=Palgrave Macmillan|isbn=1-4039-7060-2}}</ref>, ''[[Koi Koi Seven]]''<ref>{{cita|Clements 2006|p. 346}}.</ref>, ''[[Baka to test to shōkanjū]]''<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/review/baka-and-test/blu-ray+dvd-complete-set|titulo=Baka and Test|data=23 'e Settiembre 2011|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>, ''[[Plastic Memories]]''<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/review/plastic-memories/episode-11/.89270|titulo=Plastic Memories|data=14 'e Jugno 2015|editore=[[Anime News Network]]|accirsso=21 'e Julio 2015|lengua=en}}</ref>, ''[[Hayate no gotoku!]]''<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/review/hayate-the-combat-butler-gn-1|titulo=Hayate the Combat Butler|data=4 'e Decembre 2006|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=17 'e Frevaro 2014|lengua=en}}</ref> e ''[[Keroro]]''<ref>{{cita|Clements 2006|p. 575}}.</ref><ref>{{cita|Tavassi|p. 400}}.</ref>. Ate ntimie â ''Neon Genesis Evangelion'' se ponno truà nt'ô cinematografo ''[[One Hour Photo]]''<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2014-08-12/comedian-actor-robin-williams-passes-away-at-63/.77541|titulo=Comedian/Actor Robin Williams Passes Away at 63|data=12 'e Aùsto 2014|editore=[[Anime News Network]]|acciesso=7 'e Settiembre 2014|lengua=en}}</ref> e int'â cuocco cartune mmerecano, comm'â ''[[Regular Show]]''<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/interest/2015-04-10/neon-genesis-evangelion-opening-parodied-on-regular-show/.86964|titulo=Neon Genesis Evangelion Opening Parodied on Regular Show|editore=[[Anime News Network]]|data=10 'e Abbrile 2015|acciesso=15 'e Abbrile 2015|lengua=en}}</ref> e ''[[Steven Universe]]''<ref>{{cita web|url=http://www.animenewsnetwork.com/the-list/2017-02-04/.111753|titulo=7 Anime References in American Cartoons|autore=Lynzee Loveridge|editore=Anime News Network|lengua=en|acciesso=4 'e Frevaro 2017}}</ref>. Purzine nt'â museca nce sta cocca chiorma mprurenzat'â isso, comm'ê [[Fightstar]] pp{{v}}a criazziome 'e ll'album ''[[Grand Unification]]''<ref name="Encyclopedia"/><ref>{{cita libro|autore=Liz Kennedy|data=31 'e Majo 2006|capitulo=Chart-Topper Charlie Turns to Hardcore|url=http://www.questia.com/library/1G1-146666565/chart-topper-charlie-turns-to-hardcore|titulo=The News Letter|editore=Johnston Press|lengua=en|acciesso=9 'e Noviembro 2015}}</ref> e 'a band musecale Rey, ca asciurtaje 'o nommo ppe ffà 'a cecatella â 'o perzunaggio 'e Rei Ayanami<ref>{{cita web|url=http://www.oricon.co.jp/news/music/60445/|titulo=イケメンアニソンバンドがメジャーデビュー|editore=[[Oricon]]|acciesso=9 'e Abbrile 2015|lengua=ja}}</ref>.
 
== Appruoeviccio ==
[[File:Cars Tokai Dream28 Shiden MC-RT-16 2011 Fuji test.jpg|thumb|upright=1.2|Na ''Evangelion RT Test Type-01 Apple Shiden'', na machena 'e curzera ca 'a levrera spirata ê culure 'e ll'Eva-01]]
 
Int'ô Giappone ''Evangelion'' abbuscaje cocche cientinajo 'e meliune 'e dollare mmerecane<ref>{{cita web|autore=Tim Hornyak|url=http://news.cnet.com/8301-17938_105-57593836-1/is-pacific-rim-a-retelling-of-japanese-anime-evangelion/|titulo=Is 'Pacific Rim' a retelling of Japanese anime 'Evangelion'?|data=16 'e Julio 2013|acciesso=9 'e Abbrile 2015|lrngua=en}}</ref>, grazzie â nu arcìvo scommierzo e â fravecazzione 'e na gruossa gamma 'e articule<ref>{{cita web|autore=Jeff Yang|url=http://blogs.wsj.com/speakeasy/2013/07/11/america-japan-and-the-giant-robots-they-both-love/|titulo=America, Japan and the Giant Robots They Both Love|data=11 'e Julio 2013|editore=[[The Wall Street Journal]]|acciesso=9 'e Noviembro 2015|lengua=en}}</ref>, cumm'â telefune, computer<ref>{{cita libro | anno = 2000 | autore = Gilles Poitras | titulo = Anime Essentials: Every Thing a Fan Needs to Know | editore = Stone Bridge Press | cità = Berkeley | ISBN = 1-880656-53-1 | paggena=27 |lengua=en}}</ref>, CD, videogames, pazzielle e mudielle 'e tutte 'e manere<ref name=Cavallarop60/>. Rint'ô 1997, anno 'e asciuta r{{v}}e cinematografe ''Death & Rebirth'' e ''The End of Evangelion'', 'o [[merchandising]] ncopp'â ''Neon Genesis Evangelion'' turnesiaje 'e treciento meliune 'e dollare mmerecane<ref>{{cita libro|capitulo=Two Big Anime Movies this Summer!|titulo=Nikkei Entertainment|data=Aùsto 1997|lengua=ja|url=http://www.acsys.com/~tallman/rebirth_e.html|acciesso=31 'e Attrufo 2015ì|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20010210204056/http://www.acsys.com/~tallman/rebirth_e.html|dataarchivio=10 'e Frevaro 2001}}</ref>. Pare ca 'o 70% r{{v}}o ntruoieto jerano 'e ncasse r{{v}}e [[laserdisc]] (cu cchù 'e dduje meliune 'e piezze bennute), r{{v}}e treje CD r{{v}}a museca recenale (900&#160;000 piezze), 'e treje canzone (800&#160;000 piezze), 'e na morra 'e [[CD-ROM]] (200&#160;000 piezze) e r{{v}}e primme trje volume r{{v}}o manga 'e Yoshiyuki Sadamoto (cu cchiù 'e treje mmeliune 'e piezze)<ref>{{cita|Fujie, Foster|p. 142}}.</ref><ref>{{cita web|autore=Hitoshi Doi|url=http://www.usagi.org/doi/seiyuu/tv/1997eva.html|titulo=Evangelion re-runs|lengua=en|acciesso=31 'e Attrufo 2015}}</ref>. Purzine 'o merchandise ncopp'ê treje perzunagge femmene 'e ll'anime facette abbuscà nu gruosso ntruoieto<ref>{{cita|Fujie, Foster|p. 126}}.</ref>. Siconno ô scrittore Kazuhisa Fujie, Rei sopraneiaje tutt{{v}}e ll'ate perzunagge r{{v}}a serie e arreventaje accussì annumenata ca vuadagnaje 'o scangianomme ngrese 'e «''premium girl''»<ref>{{cita|Lamarre|p. 205}}.</ref><ref>{{cita|Fujie, Foster|pp. 39, 98}}.</ref>.
 
'E Laserdisc 'e ''Neon Genesis Evangelion'' rumpettero na meta 'e record nazziunale<ref name="Takedap166">{{cita|Takeda|p. 166}}.</ref>, grazzie â meliune 'e bennete<ref>«'E laserdisc anna rutto nu cuofano 'e record 'e vinnete nazziunale, cu cchiù 'e nu milione e cinqucientomila piezze bennute» ({{cita libro|titulo=Evangelion: The Essential Evangelion Chronicle: Side A|editore=Glénat|anno=2009|lengua=fr|isbn=978-2-7234-7120-6|paggena=108}}).</ref>. Nu risurdato spiccicato nce fuje pp{{v}}e DVD, cu ntroiete ca remanettero stabbele porzì aroppo â riece anne ca 'a serie ascette ppe' televesione<ref name=Macwilliams/>. Siconno ô sturioso taliano Guido Tavassi, cocca asciuta r{{v}}a serie, ca bennettero tutte quanne 50&#160;000 piezze, sfiuraje 'e 75&#160;000 piezze: «Ppe capì nu poco 'o fenomeno, s'adda penzà ca 'e asciute [[home video]] ['e ''Evangelion''] [...] abbuscajeno dduje o ttreje vvote 'e cchiù 'e ll'anime cchiù bennute 'e sempe primma 'e isso»<ref name=Tavassi2/>. Grazzie â gruossa annummenata 'e ''Neon Genesis Evangelion'' 'o sturio Gainax accumenciaje â bennere pazzielle e ''software'' cumme n'aveva maje faciuto primma<ref>{{cita|Takeda|p. 167}}.</ref>. Mpurzì 'a cumpagnia [[Bandai]] se vuttaje nt'â fravecazzione 'e pazzielle e 'e mudielle ncopp'â serie. Sempe siconno â Tavassi, ''Neon Genesis Evangelion'' avette nu mpatto 'e mmeliarde 'e ''[[yen]]'' ncopp'â ll'ecunumìa giappunese, ranno na mana â vesbeglià 'o ''Digital Versatile Disc'', ca rimpiazzaje pe sempe 'o Laserdisc: «Nfatte 'a nova puliteca 'e scommerzio ngegnata r{{v}}a Gainax – e subbeto secutata â tutte ll'ate proddutture – vereva nt'â televesione nun schitto 'o traseto 'e ll'anime 'e serie, ma na specie 'e vitrina pe llanzà 'a benneta 'e ll'home video»<ref name=Tavassi2/>. Ô 1998 ''Evangelion'' ncasciaje ottuciento mmeliune 'e dollare mmerecane 'e home video e â ll'ate quattruciento meliune 'e merchandising<ref name="Wong"/>. Siconno â nu cunto r{{v}}o ''Sponichi Annex'', rint'ô 2007 'o franchise suojo turnesiaje cientocinquanta mmeliarde 'e yen, reventanno uno 'e cchiù annumenate 'e ll'anemazzione giappunese<ref>{{cita web|url=http://www.sponichi.co.jp/entertainment/news/2007/02/12/02.html|titulo=「ヱヴァ」総監督 劇場で“緊急声明”|data=14 'e Frevaro 2007|aciesso=9 'e Noviembro 2015|editore=Sponichi Annex|lengua=ja|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20070214063924/http://www.sponichi.co.jp/entertainment/news/2007/02/12/02.html|dataarchivio=14 'e Frevaro 2007}}</ref>. Sulo 'e ''[[pachinko]]'' e 'e ''pachislot'' ncasciajeno 700 meliarde 'e yen, cu na circulazzione 'e ruje meliune 'e onetà<ref>{{cita web|url=https://www.fields.biz/ir/e/investors/library/annual/online2015/coo_message.html|titulo=Fields’ Vision of “the Greatest Leisure”|lengua=en|acciesso=11 'e Settiembre 2018}}</ref>, cu 250 000 pachinko nt'ô Aùsto 2013<ref>{{cita web|url=https://variety.com/2013/digital/games/dark-knight-trilogy-producer-plays-pachinko-to-launch-next-franchise-1200571785/|titulo=‘Dark Knight’ Producer Plays Pachinko to Launch Next Franchise|autore=Marc Graser|lengua=en|data=2 ì'e Aùsto 2013|acciesso=11 'e Settiembre 2018}}</ref>. Rint'ô 2013 ll'appruveccio 'e CD, manga, DVD e libbre tuccajeno quattre meliarde 'e yen<ref>{{cita web|url=http://textup.fr/87897UA|titulo=Recette Totale en Yens pour 2013 par Oricon|lengua=fr|data=4 'e Abbrile 2014|acciesso=11 'e Settiembre 2018}}</ref>, cu nu pruvento 'e cchiù 'e unnece meliune 'e dollare merecane int'ô home video schitto nt'ê State Aunite<ref>{{cita web|url=https://www.the-numbers.com/movies/franchise/Evangelion#tab=video|titulo=Box Office History for Evangelion Movies|lengua=en|acciesso=11 'e Settiembre 2018}}</ref>.
 
== Nutarelle ==
;Nutamiente
<references group=N/>
 
;Jonte
{{references|3}}
 
== Bibbliografia ==
* {{cita libro | anno = 1997-99 | autore = [[Gualtiero Cannarsi]]|titulo=Neon Genesis Evangelion Encyclopedia|editore=Dynamic Italia |cità = Granarolo dell'Emilia }}
* {{cita libro | anno = 1997 | titulo = The End of Evangelion Theatrical Pamphlet | curatore=Gainax | lengua=ja | cid=Gainax}}
* {{cita libro | anno = 1997 | autore = Gainax |titulo=Neon Genesis Evangelion Newtype 100% Collection|editore=Kadokawa Shoten|isbn=4-04-852700-2|lengua=ja|cid=Kadokawa|cità=Tokyo}}
* {{cita libro|titulo=Anno Hideaki Sukidzo Evangerion - 庵野秀明 スキゾ・エヴァンゲリオン|curatore=Oizumi Sanenari|editore=Otashuppan|data=17 'e Marzo 1997|isbn=4-87233-315-2|cid=Sanenari|lengua=ja}}
* {{cita libro|titulo=Anno Hideaki Parano Evangerion - 庵野秀明パラノ・エヴァンゲリオン|curatore=Takekuma Kentaro|editore=Ōta Shuppan|data=marzo 1997|isbn=4-87233-316-0|cid=Kentaro|lengua=ja}}
* {{cita libro | anno = 1998 | autore = Kio Seiji, Ikuto Yamashita|titulo=Sore Wo Nasumono: Neon Genesis Evangelion Concept Design Works|editore=Kadokawa Shoten|lengua=ja|isbn=4-04-852908-0|cità=Tokyo}}
* {{cita libro | anno = 1998-99 |titulo=Neon Genesis Evangelion Filmbook|editore=Panini Comics|cità = Modena | cid= Filmbook }}
* {{cita libro | anno = 2002 | autore = Yasuhiro Takeda|titulo=The Notenki Memoirs - Studio Gainax and the Man Who Created Evangelion | editore = ADV Manga|cità=Houston |lengua=en|cid=Takeda|isbn=1-4139-0234-0}}
* {{cita libro|titulo=Neon Genesis Evangelion Platinum Edition Booklets|editore=ADV Films|lengua=en|anno=2004-2005|cid=Platinum Booklets}}
* {{cita libro|anno=2006|curatore=Sony Magazines|titulo=Evangelion Chronicle|url=http://www.sonymagazines.jp/eva/|editore=De Agostini Japan|lengua=ja|cid=Sony Magazines|cità=Tokyo|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20071111080424/http://www.sonymagazines.jp/eva/|dataarchivio=11 'e Noviembro 2007}}
* {{cita libro | anno = 2008 | autore = Alessandra Poggio | coautori = Cristian Giorgi | titulo = Neon Genesis Evangelion Enciclopedia | editore = Dynit | cità = Granarolo dell'Emilia| cid=Poggio}}
 
=== Tieste e jonte sicunnarie ===
* {{cita libro | anno = 1997 | autore = Kaichiro Morikawa | titulo=The Evangelion Style|editore=Daisan Shokan|cità=Tokyo|lengua=ja|cid=Morikawa|isbn=4-8074-9718-9}}
* {{cita libro | anno = 1999 | autore = Arianna Mognato|titulo=Super Robot Anime – Eroi e robot da Mazinga Z a Evangelion|editore=Yamato Video|cità=Milano}}
* {{cita libro | anno = 2001 | autore = Susan J. Napier|titulo=Anime from Akira to Princess Mononoke: Experiencing Contemporary Japanese Animation|editore=Palgrave Macmillan|lengua=en|cid=Napier 2001|ISBN=0-312-23863-0|cità=Basingstoke}}
* {{cita libro | autore = Susan J. Napier | data = Noviembro 2002 | capitulo = When the Machines Stop: Fantasy, Reality, and Terminal Identity in «Neon Genesis Evangelion» and «Serial Experiments Lain» |titulo=Science Fiction Studies 29 (n. 3)|editore=SF-TH Inc.|cità=Greencastle | url = http://www.jstor.org/discover/10.2307/4241108?uid=3738296&uid=2129&uid=2134&uid=2&uid=70&uid=4&sid=21102454087057 | lengua = en | abstract = si | cid = Napier 2002}}
* {{cita libro | anno = 2004 | autore = Kazuhisa Fujie, Martin Foster|titulo=Neon Genesis Evangelion: The Unofficial Guide|editore=DH Publishing|lengua=en|cid=Fujie, Foster|isbn=0-9745961-4-0|cità=Tokyo}}
* {{cita libro | anno = 2005 | autore = [[Takashi Murakami]]|titulo=Little Boy: The Arts Of Japan's Exploding Subculture|editore=Yale University Press|cità=New Haven|lengua=en|isbn=0-300-10285-2|cid=Murakami}}
* {{cita libro | anno = 2006 | autore = Jonathan Clements | coauture=Helen McCarthy|titulo=The Anime Encyclopedia: A Guide to Japanese Animation Since 1917 - Revised & Expanded Edition|editore=Stone Bridge Press|lengua=en|cid=Clements 2006|isbn=1-933330-10-4|cità=Berkeley}}
* {{cita libro | anno = 2007 | autore = Christopher Bolton|coauture=István Csicsery-Rónay, Takayuki Tatsumi|titulo=Robot Ghosts and Wired Dreams: Japanese Science Fiction from Origins to Anime|editore=University of Minnesota Press|cità=Minneapolis | lengua=ja|cid=Bolton|isbn=0-8166-4974-X}}
* {{cita libro | anno = 2007 | autore = Andrea Fontana|coauture=Davide Tarò|titulo=Anime. Storia dell'animazione giapponese 1984-2007|editore=Il Foglio Letterario|cid=Fontana, Tarò|ISBN = 978-88-7606-160-8 |cità = Piombino}}
* {{cita libro | anno = 2007 | autore = Brian Camp|coauture= Julie Davis|titulo=Anime Classics Zettai! : 100 Must-See Japanese Animation Masterpieces|editore=Stone Bridge Press|cità=Berkeley|lengua=en|cid=Camp, Davis| ISBN =1-933330-22-8 }}
* {{Cita libro | anno = 2007 | autore = Dani Cavallaro|titulo=Anime Intersections. Tradition and Innovation in Theme and Technique|cità=Jefferson|editore=McFarland | cid=Cavallaro|lengua=en|ISBN = 0-7864-3234-9}}
* {{cita libro | anno = 2007 | autore = Satomi Ishikawa|titulo=Seeking the Self: Individualism and Popular Culture in Japan|editore=Peter Lang|lengua=en|cid=Ishikawa|isbn=3-03910-874-3|cità=Bern}}
* {{cita libro|autore=Dani Cavallaro|titulo=The Art of Studio Gainax Experimentation, Style and Innovation at the Leading Edge of Anime|data=2009|editore=McFarland & Company|cid=Cavallaro 2009|lengua=en|isbn=978-0-7864-3376-6}}
* {{cita libro | anno = 2009 | autore = Thomas Lamarre|titulo=The Anime Machine: A Media Theory of Animation|editore=University of Minnesota Press|cità=Minneapolis|lengua=en|cid=Lamarre|ISBN = 0-8166-5155-8}}
* {{cita libro| autore= Gerald Alva Miller Jr.|titulo=Exploring the Limits of the Human Through Science Fiction|cità= Basingstoke|editore=Palgrave Macmillan|anno=2012|lengua=en|isbn=1-137-26285-0}}
* {{cita libro | anno = 2012 | autore = Guido Tavassi|titulo=Storia dell'animazione giapponese. Autori, arte, industria, successo dal 1917 a oggi | editore=Tunué | cità=Latina | cid=Tavassi | ISBN = 88-97165-51-6}}
* {{cita libro| autore= Andrea Fontana| titulo=La bomba e l'onda. Storia dell'animazione giapponese da Hiroshima a Fukushima|cità=Milano|editore=Bietti|anno=2013|isbn=88-8248-282-0|cid=Fontana, Donati}}
 
== Ate pruggette ==
{{Interprogetto}}
 
== Jonte 'a fore ==
* [https://www.webcitation.org/619sGqOe7?url=http://www.gainax.co.jp/anime/eva/index.html ''Evangelion''] nt'ô sito afficiale r{{v}}a [[Gainax]].
* [http://www.tv-tokyo.co.jp/anime/eva/ ''Evangelion''] nt'ô sito 'e [[TV Tokyo]].
* Ll'anime [http://www.animeclick.it/anime.php?titolo=Neon+Genesis+Evangelion ''Neon Genesis Evangelion''] ncopp'â [[AnimeClick.it]].
* 'O manga [http://www.animeclick.it/manga.php?xtit=Evangelion ''Neon Genesis Evangelion''] ncopp'â [[AnimeClick.it]].
 
{{Neon Genesis Evangelion}}
{{Articulo 'n vitrina|29 'e nuvembre|2018}}
 
[[Categurìa:Anime]]