Agnone (Valle e Comine)
Villa Latina (Napulitano) - 
Artícule scritte 'n
sud-laziale/cominése
| Agnone | |
| |
| Nomme ufficiale: | Villa Latina |
|---|---|
| Stato: |  Italia
|
| Reggione: | Lazie |
| Pruvincia: | Fresenone |
| Estenzione: | 17,02 km² |
| Pupulazzione: | 1.139 |
| Denzità: | 71,39 ab./km² |
| 'E riune: | Valleranna (Vallegrande) |
| Commune vicini: | Atini, Biéglemónde, Pescenische, Sand Ulía |
| Coordinate giugrafiche: | |
| Sinnaco: | Luigi Rossi (da gle 26/05/2014) |
| Codice pustale: | 03040 |
| Prefisso pe ttelefunà: |
0776 |
| Santo prutettore: | sand'Andònie |
| Festa d'o patrono: | 13 e giugne |
| Localizzazione | |
  Agnone (Valle e Comine) | |
| Sito: | |
Agnone (è štate quište gle nome uffeciale affin'a gle 1862) è ne chemune e 1.139 abbetande de la previngia e Fresenone.
Gegrafía
cagnaTerretòrie
cagnaRind'a gle terretòrie chemunale ze tròva gle monde Ghianghe ch'è ávete 1.167 m. n.l.m.
Clima
cagnaClassefecazione clemáteca: zzòna D, 1845 GR/G
Frazziune
cagna- Valleranna
Burie é cundrade
cagna- Gle Bianghe
- Gle Carlétte
- Gle Cheluozze
- Còlle Cavicchie
- Fendana Checozza
- Gle Franchitte
- Gle Fusche
- Gle Iriare
- Gle Picitte
- Gle Pilumme
- Panara
- Gle Pinétta
- Gle Peline
- Sand'Anna
- Saccocci
- Villagge Peschiéra
Štòria
cagnaAgnone ze štacchétte da gle chemune d'Atini a gle 1832 é peglétte gle nome de Villa Latina a gle 1862 pecché fúrene retrevate mbertande riéšte archeològgece (villa remana, riéšte de tèrme é n'acquedòtte).
A l’èpeca ávete medievale ce veniérene a abbetà muónece benedettine de gle quale ze puonne angora vedé, ngòpp'a la Trenetà, le revine de n'èreme (che gle riéšte e gl'affrische de la chiesétta) é la chiésa refatta a gle Setteciénde che ne biégle pertone baròcche.
Dòppe gle Mille nasciérene du caštèllera: une šta dénd'a gle ciéndre štòreche é gl'ate ze tròva ngòpp'a ne còlle che ze chiama la Ròcca Malacucchiara. Attòrn'a gl XII sècule sse du burie depennévene da gle muónece casenése.
A gle tiémbe de Fedriche II addevendárene fèude de gle segnure d’Aquine, puó fúrene prepietà de chiss'e Candèlme é de gle segnure de gle fèude de Sòra é d’Aluite.
A gle 1439 Ricce de Mendechiare fecétte spallà la Ròcca Malacucchiara. A la fine de gle Setteciénde é gle prengipie de gl'Otteciénde, che la venuta de gle frangise, seccediérene ate vicènne ne muare mbertande. Pruopia tale fatte fecétte nguaštì gl'agnenése che, chendutte da Beneditte Panétta, chemenzárene a ze revetà condr'a gle frangise. A gle sècule XIX Agnone addevendétte ne chemune autòneme pe sequetà le vicènne de l’aunefecazione nazienale é chélle de la fermazione de gle nuove štate. A la seconda uèrra mendiale gle tedische ndrárene dénd'a gle paése, che štéva arrète a gle fronde casenése. Puó, pebbía de gle bembardamiénde é de l’avanzata alliata, feciérene sfellà la pepelazione, che revenétte sule quanne fení la uèrra.
Da la fine de gl'otteciénde ne muare d’aggènde ze n’jétte a gl'èštere: che n'anne sule ze n'jétte cchiù de gle 6% de la pepelazione; é quésse derétte affin'a la nduštrializzazione de gle Sud.
La chemunetà mendana d’Agnone nen tè ne ciéndre štòreche pecché è chembòšta da ne capeluoche é da na sèrie de burie peccerigle che ze štiénnene luongh'a la štrada štatale de la Vandra é ate vie peddénde. Uoje la cchiupparte de gl'abbetande é de le petèche ze truóvene luonghe la štatale, ma gle menecipie é la chiésa prengepale štave fòre.
Lazzio · Comune d''a pruvincia 'e Frosinone