Gioacchino Murat nato Joachim Murat-Jordy (Labastide-Fortunière 25 'e màrzo 1767 - Pizzo 13 'e ottovre 1815) fuje nu generale franzese, maresciallo 'e ll'Impero cu Napulione Bonaparte e rre 'e Napule.

rre Gioacchino I
Statua 'e Murat for'ô Palazzo Riale 'e Napule.

Murat a Napule

cagna

Int'ô 1808 fuje nomminate rre 'e Napule da Napulione, aroppo c'â curona d'ô regno ca fuje r'ê Burbone, p'â nommena 'e Giuseppe Bonaparte a rre 'e Spagna, deventaje vacante.

Int'ô 18 novembre 1808 funnaje 'o Cuorpo 'e ll'ingegnere 'e Punte e Strade ('a futura facultà 'e 'ngegneria), primma 'e ll'Italia, e 'a cattedra 'e agraria. Ngignaje opere pubbleche a Napule ('o ponte 'e Sanità, via Posillepo), 'e scave a Ercolano, e apperzì int'ô riesto d'ô Regno, 'a 'llumenazione pubbleca a Reggio Calavria, 'o pruggetto r'ô Borgo Nuovo 'e Bari, 'o riattamiento d'ô redduoso 'e Brindisi, ll'istituzione 'e ll'ospitale San Carlo a Putenza.

O Castielle e Pizzo Calabro, aro' Rre Gioacchino fuje cundannato a morte e scuppettiato.
Copia originale ra cundanna a morte 'e Gioacchino Murat, astepata rint'all'Archivio Storico 'e Napule.

'O 1º 'e jennaro 1809, Murat purtaje 'o Codece Napulioneco, ca llegalezzaje, p'â primma vôta int'â penisula, 'o devuorzio, 'o matremonio civile e ll'adozione.

Int'ô 1810 Murat guvernaje 'o regno pe tre mise a Piale, frazione 'e Villa San Giovanni, int'â Calavria Ultra. Isso, partenno da Napule p'â conquista d'â Sicilia (sotto 'o cuntrollo 'e Ferdinando I), iognette a Scilla 'o 3 giugno 1810 e nce se fermaje nfin'ô 5 luglio. Ô 26 settembre Murat renonzaje a ll'impresa.


'A caruta

cagna

'O Rre cuntenuaje 'e campagne melitare 'e Napulione e int'ô 1812 assecutaje ll'envasione franzese 'e ll'impero russo, e 'a cunsequente battaglia 'e Lipsia d'ô (1813). Aroppo a cheste scusute, Murat, addebbuluto, pruvaje a sarvà 'a curona firmanno 'a pace cu ll'Austria, ma ll'anno appriesso, a 'o retuorno 'e Napulione, int'ê nomalte ciento juorne, fuje affianco a ll'Imperatore, cumbattenno 'a uerra austro-napulitana pe' piglià 'e pparte d'ô trono, ma fuje scusuto primma a Occhiobello e appriesso int'â battaglia 'e Tolentino (2 'e majo 1815). Ô cunsequente trattato 'e Casalanza (20 maggio 1815), firmato azzicco a Capua, addecretaje 'a caruta soja e 'o retuorno r'ô Burbone.

A Chiesa 'e San Giorgio a Pizzo Calabro, aro' atterrareno a Gioacchino Murat.
Lapide rint'a Chiesa 'e San Giorgio a Pizzo Calabro c'arrecorda aro fuje atterrato Re Gioacchino.

C'â secunna caruta 'e Napulione, Murat, ca cercaje 'e ll'appassà a Parigi, allippaje a Rodi Garganico e se stabbelette int'ô castiello d'ô paese, d'addove pruvaje a turnà a Napule. Sbazzaruto da na ufera in Calavria, int'ê strate 'e Pizzo fuje attrappato d'â Gendarmeria Burboneca, arrestato, e aroppo ca 'o rre nummenaje na Cummessione Melitare, cundannato a morte. Fuje scuppettiato a Pizzo ô 13 ottovre 1815.


Bibbliografia

cagna




Vvoce pariente

cagna