Marte: Cagnamiente nfra 'e versiune

Cu ll'asservazzione ô [[occhiaro]] se ponno veré cierte minute r{{v}}a scorza, ca facettero chiaità â ll'astruonome r'ô sirecesemo ô vintesemo seculo ncopp'â ll'asistenza 'e nu populo ncopp'ô chianeta. Avasta nu obbiettivo 'e 70-80 millimetre ppe veré nguacchie ascure e chiare ncopp'â scorza e 'e chiatre pulare<ref>{{cita web |url=https://www.ozscopes.com.au/what-can-you-expect-to-see-with-a-telescope.html |titulo=What can you expect to see with your telescope? |lengua=en|acciesso=21 'e Nuembre 2017}}</ref>; ggià cu nu 100 millimetre se pò canoscere 'o [[Syrtis Major Planum]]. Facennose ajutà â filtre culurate se pò mpurre canoscere 'e limmete ntr'â 'e reggiune 'e natora geologgeca devierza<ref>{{cita web |url=https://astronomyconnect.com/forums/articles/the-2016-opposition-of-mars-an-observers-guide.22/ |titulo=The 2016 Opposition of Mars – An Observer's Guide |autore=Brian Ventrudo |lengua=en |acciesso=21 'e Nuembre 2017}}</ref>. Cu nu obiettivo 'e 250&nbsp;mm e cunnizziune 'e vesebbeletà bbone songo visebbele 'e carattere prencepale r{{v}}a supraffigga, 'e rrellieve e 'e ncarze<ref>{{Cita web |url=https://science.howstuffworks.com/telescope12.htm |titulo=How Telescopes Work |editore=HowStuffWorks |data=8 'e Nuembre 2000 |lengua=en |acciesso=8 'e Giugno 2018}}</ref>. 'A vesione 'e sti minute pò jessere cummigliata 'a 'ufe 'e arena ncopp'â Marte ca ponno cummeglià purzine tutt{{v}}o chianeta<ref>{{cita web |url=https://www.blitzquotidiano.it/scienza-e-tecnologia/marte-e-le-tempeste-di-sabbia-che-attraversano-tutto-il-pianeta-rosso-foto-2486447/ |titulo=Marte, le spettacolari tempeste di sabbia durano mesi FOTO |data=16 'e Giugno 2016 |acciesso=8 'e Giugno 2018}}</ref>. Quanno se abbecena â ll'apposezzione accumencia nu periudo 'e [[moto â cemmerza paruta]], arò, peglianno sulo 'o cielo r{{v}}a terra, 'o chianeta pare fà nu muvimiento â cemmerza 'e chillo nurmale<ref>{{cita web|url=https://mars.nasa.gov/allaboutmars/nightsky/retrograde/|titulo=Mars Retrograde|acciesso=19 'e Majo 2015|lengua=en}}</ref> (addonche â estll'Uorto eâ ovestll'Occaso mmece ca â ovestll'Occaso â estll'Uorto) cu na orbeta ca pare ffà na cavezza (nt'â lengua ngrese "loop"); 'o muvemiento â cemmerza 'e Marte mperrò jè 'e 72 juorne.

Fobos jè 'a cchiù gruossa r{{v}}e roje lune, mesoranno 26,6 km. Tene 'a 'nbriana 'e na preta scuonceca cu assaje cratiere, cu 'o cchiù gruosso ca se chiammata Stickney e ca cummoglia quase 'a mmità r{{v}}a chiattezza soja. 'A supraffigia r{{v}}o satiellete jè cummegliata sana sana â [[regolite]], ca refrette sul'o 6 % r{{v}}a luce r{{v}}o sole. 'A denzetà jè vascia assaje e allecorda 'e meteorite [[Condrite|condrite cravunacea]] e ffà penzà ca 'a luna fuje pegliata r'ô campo 'e tumità 'e Marte<ref>{{cita web|autore=Emily Lakdawalla|titulo= Phobos: New gravity data and an update on the Phobos-Grunt landing site| url= http://planetary.org/blog/article/00001697/|data=16 'e Attrufo 2008|editore= [[Planetary Society|The Planetary Society]] |acciesso=23 'e Majo 2017 |lengua=en}}</ref>. Ll'orbeta suoja ntuoro 'o chianeta russo jè 'e sett'ore 39 menutule, tene 'a forma 'e nu rutiello e jè luntana 'e 1º r'ô chianu 'e ll'equatore; tuttavoca, siccome ca jè poco stabbele, pò fà penzà ca fuje pegliato poco tiempo fa. Fobos tene nu periudo 'e orbeta cchiù vascio 'e chello 'e revotazzione 'e Marte; stu fatto o fà soriere â ovestll'Occaso e trasere â estll'Uorto nt'â sulo unnece aore. 'A renza cchiù luongo r{{v}}o satiellete tene 'a faccia sempe ppo chianeta matre, accussì comm'â Luna r{{v}}a Terra. Siccome sta abascio 'a ll'autezza sincrona, Fobos s'adda abbecenà, nt'ê 50 meliune 'e anne c'anna abbenì, sempe 'e cchiù ô chianeta, nfin'â nzoperà 'o [[lemmeto 'e Roche]] e schiattarse<ref>''Physics of bodily tides in terrestrial planets and the appropriate scales of dynamical evolution'', 2007, ''Journal of Geophysical Research'', vol. 112, n. E12, pp. E12003.</ref>.

Deimos mmece jè 'a luna cchiù peccerella e cchiù â fora, siccome ca jè 'e 15 km. Tene na 'nbriana 'e n'ellisse, e, abbenché tene na piccirella forza 'e tumità, tene nu gruosso strato 'e regolite ncopp'â supraffigia, ca cummoglie nu poco 'e cratiere facennola paré cchiù rregulare 'e Fobos<ref>Veverka, J.; Burns, J. A., pp. 527-529, 1980.</ref>. Mpurzì cumm'â isso mperrò tene 'a stissa cumposizzione 'e ll'asteroide. Deimos stà â fora 'e ll'orbeta sincrona e se leva â estll'Uorto e nce mette cchiù 'e ruje juorne ppe trammuntà â ovestll'Occaso, simbé ll'orbeta soja jè 'e trienta aore e decedotto mmenutule. 'O scrastamiento â Marte jè 'e 23459 km. Cumm'â Fobos, tene sempe â stessa faccia nt'ô cielo 'e Marte. Nt'ê punte Lagrangiane 'e ll'orbeta 'e Marte nce stanne mpurzine cierte [[Troiano (astronomia)|asteroide troiane]]. 'O primmo, [[5261 Eureka]], fuje truato nt'ô 1990. Annanzo nce fujeno (101429) o 1998 VF₃₁, (121514) o 1999 UJ₇ e 2007 NS₂. Nsarvamiento â UJ₇ ca sta nt'ô [[Punte 'e Lagrange|punto troiano]] L4, tutt'e ll'asteroide stanno nt'ô L5<ref name="asteroidi">{{cita web|url=http://www.minorplanetcenter.net/iau/lists/MarsTrojans.html|titulo=List Of Martian Trojans|acciesso=8 'e Abbrile 2009 |lengua=en}}</ref>. 'E magnituddene parute r{{v}}e lloro stanno ntr'â 16,1 e ô 17,8<ref name="asteroidi" />, pe tramente 'o semiasse cchiù gruosso lloro jè 'e 1,526 UA<ref name="asteroidi" />. Nu sturio accuoveto r{{v}}a [[sfera 'e Hill]] marziana, nsarvamiento â parte ê rinto â ll'orbeta 'e Deimos ca jè nvesibbele â luce refressa â Marte, jè na smentuta ô rovagno ì'e ll'ati satiellete ca passano 'a magnitudine paruta 'e 23,5, zoè nu raio 'e 90 m ppe n'albeto 'e 0,07<ref>{{cita web|url=http://arxiv.org/abs/astro-ph/0409522|titulo=A Survey for Outer Satellites of Mars: Limits to Completeness|autore=[[Scott S. Sheppard]], [[David Jewitt]] e Jan Kleyna|acciesso=17 'e Marzo 2009 |lengua=en}}</ref>.