Regno 'e Romma: Cagnamiente nfra 'e versiune

Funnato, siconno 'a tradizzione, 'a [[RommoloRuommolo]] (ca sempe siconno <nowiki>'a stessa fuje pure 'o funnatore d''a cità '</nowiki>e [[Romma]]) 'o [[21 'e abbrile]] d<nowiki>''</nowiki>o [[753 AC|753 a.C.]], <nowiki>'o stato fuje cummannato 'a nu tutale 'e sette rre, fin''â cacciata '</nowiki>e [[Tarquinio 'o Supierbo]] e ll<nowiki>'istituzzione d''</nowiki>a [[Repubbreca rumana]].

<nowiki>'Nt'â mitologgia rumana se conta ca 'o funnatore d''a cità 'e Romma, RommoloRuommolo, se pruclammaje rre subbeto aropp'a l'accisione d''</nowiki>o frate [[Remmo]]: funnata 'a cità cu'o nomme sujo, RommoloRuommolo ne 'nnirezzaje 'o lemmete sacro, 'o [[pummerio]], e 'nvitaje tutt'e cremmenale, 'e schiave ca se n'avevano fujuto e 'a ggente aselejata, garantenno 'o diritto 'e asilo e pupulanno accussí 'a cità nova. Senza femmene, 'e Rumane [[Ratto d''e Sabbine|affuffajeno]] chelle d<nowiki>''o populo vicino d''e Sabbine, causanno na guerra 'nfra 'e duje puopole, ca se risulvette cu' na pace e 'o regno junto 'e RommoloRuommolo e '</nowiki>e [[Titu Tazzio]], ca era appunto <nowiki>'o rre d''</nowiki>e Sabbine.

RomoloRuommolo spartette <nowiki>'o populo d''a cità 'nfra chille ca puteveno e nun puteveno cummattere e 'nfra 30 tribbù, '</nowiki>e ''Ramnes'', 'e ''Tities'' e 'e ''Luceres'', e furmaje 'o [[Senato rumano|Senato]] cu<nowiki>' 100 'nfra 'e perzone cu' cchiù esperienzia ca veneveno d''e famiglie nobbele d''a cità, '</nowiki>e [[Patrizzio|Patrizzie]]. RomoloRuommolo istituette pure <nowiki>'e Cumizzie Curiate, ca ereno 'a ggente ca avev''a cria' 'e llegge, 'e l'Augurie, ca ereno saciarduote ca rescefraveno 'a vuluntà d''e Dèje guardanno 'o vuolo 'e ll'</nowiki>aucielle.

'O regno 'e RomoloRuommolo duraje 40 anne, 'nfí a quanno, siconno 'â leggenda, 'o rre fuje pigliato 'ncielo 'nt'a na tempesta e fuje, siconno 'â vuluntà soja, devinezzato cu'o nomme 'e Quirino. A RomoloRuommolo succedette [[Numma Pumpilejo]]: sabbino 'e Cures, Numma era 'o marito 'e Tazzia, 'a figlia 'e Titu Tazzio, e fuje scegliuto pe' mettere fine 'a na disputa 'nfra 'e senature rumane e 'e senature sabbine. Aropp'â morte 'e RommoloRuommolo, 'nfatte, 'o guverno d<nowiki>''</nowiki>a cità 'e Romma fuje pigliato d<nowiki>''</nowiki>e senature, ca vuleveno 'mpusta' nu guverno 'e tipo olegarcheco. 'A scarza afficienzia 'e stu guverno, però, purtaje a pruteste d<nowiki>''</nowiki>o populo, e 'e senature avetten<nowiki>''</nowiki>a annummena' a n'atu rre: mente 'e senature rumane vuleveno annummena' rre a Proculo, 'e senature sabbine vuleveno annummena' 'o senatore Velesejo; pe' pute' scegliere, se decidette e fà fa' 'o nomme 'e nu senatore sabbino 'ê senature rumane e viceverza: 'e senature rumane annummenajeno a Numma Pumpilejo, ca era canusciuto p<nowiki>''</nowiki>e virtù e p<nowiki>''</nowiki>a grossa piatate religgiosa soja. 'Ê primme mumiente, 'o sabbino nun vuleva accetta' pe' vvia d<nowiki>''</nowiki>a annummenata ca teneva Romma 'e cità viulenta, ma po' azzettaje aropp'ave' pigliato a l'aruspicio d<nowiki>''</nowiki>e Dèje. Numma Pumpilejo arregnaje pe' 43 anne senza 'e fa' nisciuna guerra, organizzaje 'a cità spartennola a distritte, arrefurmaje 'o calannario facennolo 'e 12 mise siconno chillo solare e facette nummeruse cagnamiente 'ncopp<nowiki>''</nowiki>â religgione: facette fraveca' nu gruosso nummero 'e tiempie, comme a chillo 'e Jano o 'e Vesta, e criaje 'e gionte saciarduotale d<nowiki>''</nowiki>e Flaminije, d<nowiki>''</nowiki>e Puntifece, d<nowiki>''</nowiki>e Vestale e d<nowiki>''</nowiki>e Salii.